Bir DAW (Digital Audio Workstation) içinde çalışırken, hem clip gain hem de volüm otomasyonu ile kanaldaki sinyal seviyesini ayarlamak mümkün. Bu ayar her ikisinde de çizgiler şeklinde gösteriliyor. Üstteki ekran görüntüsündeki ortadaki siyah çizgi clip gain çizgisi; alttaki ekran görünütüsündeki siyah çizgi ise volüm otomasyon çizgisi.

Bu benzerliklerden dolayı clip gain ve volüm otomasyonun bazen aynı şey olduğu düşünülüyor ancak bu doğru değil! Aralarında önemli iki fark var!

Yukarıdaki ekran görüntüleri Pro Tools’tan ama hemen hemen tüm DAW’larda clip gain ve volüm otomasyon özellikleri bulunuyor. İsimleri ve uygulama şekilleri farklı olabiliyor ancak yaptıkları iş aynı.

Örnek olarak Reaper’da clip gain özelliği ‘item properties’ altında ‘volume’; volüm otomasyonu da ‘track envelopes’ altında yine ‘volume’ olarak geçiyor.

Fark 1

Clip Gain ile volüm otomasyonu arasındaki birinci fark, clip gain’in sinyale doğrudan (kaynağında) müdahale etmesi. Bunu görsel olarak hemen fark edebiliyoruz. Clip gain ile artı veya eksi değerlerle müdahale edilmiş sinyalin ekran görüntüsünde büyüme veya küçülme oluyor. Bu, volüm otomasyonu için geçerli değil.

Clip gain: 0 dB

Clip gain: +5 dB

Clip gain: -5 dB

Fark 2

Clip Gain ile volüm otomasyonu arasındaki ikinci ve esas önemli olan farkı iyice anlayabilmek için sinyal akışını incelemek gerekiyor. Aşağıdaki şemada da görebileceğiniz gibi sinyal ilk önce gain ayarından geçiyor, insert noktasına geliyor ve daha sonra volüm kontrolünü sağlayan fader’a ulaşıyor.

Buradan çıkartacağımız sonuç şu: clip gain, insert noktasından önce; volüm otomasyonu ise insert noktasından sonra geliyor.

Peki, bu neden önemli?

Önemli çünkü clip gain ayarı, insert noktasında kullandığınız sinyal işlemcilerin çalışmasını etkiliyor!

Örnek olarak insert noktasında bir kompresör olduğunu düşünelim. Clip gain seviyesini artırdığınızda veya azalttığınızda (clip gain ayarı insert noktasından önce olduğundan) kompresöre giden sinyalin seviyesi değişeceği için kompresörün sinyale verdiği tepki de değişecektir. Diğer yandan, kanalın fader’ı insert noktasından sonra olduğu için, volüm otomasyonunda yapacağınız değişiklikler kompresörün çalışmasını etkilemeyecektir.

Clip Gain ve Gain Staging

Clip gain ayarları ile gain staging yapılmasının birinci sebebi, kompresör gibi dinamik işlemcilerin sinyaldeki büyük seviye değişimlerinden etkilenmesini önlemektir. Yukarıda da belirttiğim gibi, kompresörün giriş noktasındaki sinyal seviyesi kompresörün sinyale vereceği tepki açısından çok önemlidir. Gain staging yapılmış bir kanala insert edilen kompresör tüm parça boyunca o kanaldaki sinyale hemen hemen aynı şekilde tepki verecektir.

Gain staging yapılmadan önce

Gain staging yapıldıktan sonra

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Alexey Ruban | Unsplash

© 2019 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.