‘Equivalent noise level’ ya da diğer adıyla ‘equivalent self rating’, basitçe mikrofonun kendi dip gürültüsü olarak tanımlanabilir. Bu sebepten dolayı ‘self noise’ olarak da bilinir. Self noise, mikrofonun diyaframına ulaşan herhangi bir ses dalgası olmasa bile mikrofonun çıkışında hep vardır.

Mikrofonlarda farklı sebeplerden dolayı oluşan farklı tip dip gürültüler olur: Akımın devre içinde yol alırken oluşturduğu gürültüler ‘Poisson noise’ veya ‘shot noise’ olarak bilinir. Isıya bağlı olarak çıkan termal gürültülere ‘Johnson noise’ adı verilir. Bunlara ek olarak mikrofonun çevresindeki hava moleküllerinin hareketi de mikrofonun diyaframına çarpıp gürültü oluşturabilir.

Analog kayıt döneminde bandın dip gürültüsü, mikrofonların dip gürültülerinden genelde daha yüksek olduğu için equivalent noise level çok da önemsenen bir değer değildi. Günümüzde ise kaliteli mikrofon pre-amplifikatörleri ve kaliteli analog-dijital çeviricilerle (A/D converters) yapılan dijital kayıtlarda bu değer artık önem kazandı. Bu, özellikle düşük ses basıncı üreten ses kaynaklarını iyi bir kayıt zinciri ile dijital ortama kaydederken dikkat edilmesi gereken bir konu.

Ölçüm

Equivalent noise level ölçümü için mikrofon ses geçirmeyen bir oda veya bölmeye yerleştiriliyor. Bazı firmalar ölçüm sonuçlarının daha iyi çıkması için mikrofonu üzerinde kapsülü olmadan ölçüyor ancak saygın firmalar bunu genelde yapmıyor.

Neumann ölçüm bölmesi. Fotoğraf Neumann web sitesinden alınmıştır.

Equivalent noise level genelde dB SPL cinsinden ifade ediliyor. Ölçüm için A-weighting dengesi kullanılıyor. Bu sebepten dolayı değerler çoğu zaman dB(A) olarak yazılıyor. Kullanılan diğer bir denge de, CCIR-weighting olarak da bilinen, ITU-weighting dengesi.

A-Weighting Dengesi

Dengeler ile ilgili olarak daha önce “Ses Basınç Seviyesi Ölçümleri: A-Weighting ve C-Weighting Dengeleri” başlıklı bir yazı yazmıştım. Okumak isterseniz buraya tıklayınız.

Değerler

Dünyanın en saygın mikrofon firmalarından biri olan Neumann, equivalent noise level (self noise) değerlerini aşağıdaki gibi sınıflıyor:

10 dB(A) ve altı

Çok düşük self noise. Bu kadar iyi değerler sadece büyük diyaframlı modern kondenser mikrofonlarda bulunabiliyor.

11 dB(A) -15 dB(A) arası

Çok iyi. Bu kadar düşük değere sahip bir mikrofonun dip gürültüsünün mikse olumsuz bir şekilde yansıması çok düşük bir ihtimal.

16 dB(A) -19 dB(A) arası

Çoğu uygulama için yeterli.

20 dB(A) -23 dB(A) arası

Stüdyo kayıtları için yüksek bir değer. Yüksek ses basıncı üreten kaynaklar (enstrümanlar) için idare edebilir ancak konuşma seviyesinin (yaklaşık 60 dB SPL) altında ses basıncı üreten ses kaynakları için kabul edilemez.

24 dB(A) ve üstü

Stüdyo kayıtları için kabul edilemez.

Neumann TLM 103. Equivalent noise level: 7 dB(A)

Yukarıda da belirttiğim gibi, equivalent noise level, günümüzde kaliteli mikrofon pre-amplifikatörleri ve kaliteli analog-dijital çeviricilerle (A/D converters) yapılan dijital kayıtlarda, özellikle kaydedilen ses kaynağının ürettiği ses basıncı düşükse, dikkat edilmesi gereken bir değer.

İlgili yazı: Mikrofonlar ve Signal-to-Noise Ratio

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: vanleuven0 | Pixabay

Neumann ölçüm bölmesi fotoğrafı Neumann web sitesinden alınmıştır (link).

Neumann TLM 103 mikrofon fotoğrafı Neumann web sitesinden alınmıştır (link).

© 2019 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.