Miks_Sonunda

 

Miksin sonunda prodüksiyon zincirinde son halka olan mastering işlemini göz önüne almak gerekir. Bir stüdyoya gönderecek de olsanız, kendiniz yapacak da olsanız bazı işler mastering aşamasına bırakılmalıdır. Benim tecrübelerime ve fikirlerime göre miksin sonunda yapılması ve yapılmaması gerekenler şöyle…

 

Fade Out

Miksi bounce ya da export ederken parçanın sonunu uzun bırakın, reverb’lerin kuyruklarını kesmeyin veya fade out etmeyin. Eğer parça volümü azalarak (fade out ile) bitiyorsa olsa bile fade out’u siz yapmayın, bu işi mastering aşamasına bırakın. Mastering mühendisleri, fade out işlemini mastering sırasında kullanılan kompresör, limiter gibi tüm dinamik işlemcilerden sonra yapmayı tercih ederler. Diğer yandan parçanın sonundaki fade out’un, diğer bir deyişle parçanın kapanışının yaratıcı bir karar olduğunu da unutmamak gerekir. Çok farklı şekillerde fade out yapmak mümkün (hem süre hem de eğri olarak), önemli olan fade out’un parçanın yapısına ve estetiğine uyması. Eğer bu yaratıcı karar mastering mühendisine bırakılmayıp miks sırasında verilecekse, istenilen fade out süresi ve eğrisi ile bir dosya hazırlanıp örnek olarak mastering mühendisine gönderilebilir.

Pro Tools Fade Out Eğrileri

Pro Tools Fade Out Eğrileri

 

Genel Seviye

Bitmiş miks üzerinde genel seviyeyi yükseltmek için gain, normalization veya benzeri işlemler uygulamayın. DSP ile yapılan bu işlemlerde iç hesaplamalar genelde 24–bit’ten daha büyük kelime uzunlukları (word length) ile yapılır ve sonra dither uygulanarak word length tekrar eski haline indirilir. Aynı işlemin bir de mastering aşamasında yapılacağını düşünürsek bu, gereksiz yere dither kullanmak demektir. Seviye ayarlarını mastering stüdyosuna bırakın.

 

Dinamik İşlemciler

Limiter ya da benzeri plug–in’ler veya programlar kullanmayın. Kısaca (eğer yaptığınızdan gerçekten emin değilseniz) bitmiş miks üzerinde işlem yapmayın. Bunun istisnaları var elbette. Miks Üzerine: Müzik Prodüksiyonlarında Miks Teknikleri ve Çeşitli Yaklaşımlar adlı kitabımdaki röportajlarda okuyabileceğiniz gibi, bazı miks mühendisleri mikslerinin ana çıkışında kompresör kullanıyorlar ve bunu miksin bir parçası olarak ele alıyorlar.

 

Sample Rate ve Bit Depth

Miks sırasında yüksek sample rate ve bit depth ile çalışılmışsa bunlara dokunmadan, azaltma uygulamadan miksi WAVE yada AIFF gibi sıkıştırma kullanılmayan bir dosya formatına yazın. Sample rate ve bit depth azaltması mastering sırasında yapılmalıdır. Sample rate, Nyquist Theorem, oversampling, bit depth, quantization ve dither konuları için Ses Kayıt ve Müzik Teknolojileri adlı kitabımın “Dijital Ses Teknolojisi” başlıklı bölümünü okuyabilirsiniz.

 

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

 

Görsel: ‘Front of house’ audio mixer at the Bull & Gate pub in Kentish Town, North London, Biggerbyfar~commonswiki, Wikimedia Commons.