Amanda_Palmer

 Eskiden albüm yapmak için izlenecek yol belliydi. Eğer herhangi bir plak şirketine bağlı değilseniz ilk önce bir demo yapıp sizinle anlaşma imzalayacak bir firma arardınız. Plak şirketi bulup anlaşma imzaladıktan sonra (ya da zaten anlaşmanız varsa) firma size bir prodüktör bulur, stüdyoyu ayarlar, siz de albümünüzü kaydederdiniz. Daha sonra plak şirketi, kaydettiğiniz albümü plağa, kasete veya CD’ye basar, dağıtımcı firmaya gönderir, promosyonunu yapar ve size de satıştan anlaşmış olduğunuz oran üzerinden pay verirdi. Bu model yıllarca hiç değişmeden devam etti. Peki, artık sona erdi mi? Hayır. Günümüzde de aynen devam ediyor sadece formatlarda ve promosyon yöntemlerinde bazı farklılıklar oldu, o kadar. Örneğin kaset formatı bitti (buna en çok sevinenlerden biri benimdir herhalde), Internet üzerinden indirilebilen dijital müzik dosyalarının satışı yaygınlaştı, firmalar reklam ve tanıtım için aktif ve agresif bir şekilde sosyal medyayı kullanmaya başladı… Uzun lafın kısası, klasik model genel anlamda hala geçerli. Peki, günümüzde müzik endüstrisinde farklı olan nedir? Cevap aslında basit: Internet sayesinde ortaya çıkan alternatif prodüksiyon ve pazarlama yolları. Örnek olarak Amanda Palmer’ı ele almak istiyorum.

 

Amanda Palmer & The Grand Theft Orchestra

Amanda Palmer, Amerikalı bir müzisyen. The Dresden Dolls’un solisti, aynı zamanda piyano, armonika ve ukulele çalıyor. 2008’de Roadrunner Records etiketiyle ilk solo albümü “Who Killed Amanda Palmer”ı çıkarttı, daha sonra Roadrunner ile yollarını ayırdı, “Amanda Palmer Goes Downunder” isimli ikinci albümü kaydetti ve BandCamp müzik sitesi üzerinden satışını yaptı. Buraya kadar farklı bir şey yok. Palmer, 2012 yılında, blog’unda Amanda Palmer & The Grand Theft Orchestra adı altında bir albüm, bir sanat kitabı ve bir turneden oluşan yeni bir proje gerçekleştireceğini açıkladı ve bu projeyi Kickstarter’a koyup insanlardan destek beklediğini söyledi.

 

Kickstarter

Kickstarter, yaratıcı projelerin maddi olarak desteklendiği bir web sitesi. Film, müzik, bilgisayar oyunları, sanat, tasarım; tüm yaratıcı projeleri Kickstarter’a koyup maddi destek aramak ve bulmak mümkün. Bu maddi destek, projelere katkıda bulunmayı isteyen, projelerde isminin geçmesini arzu eden, ürünü henüz üretilmeden satın alıp bir anlamda projenin hayata geçmesini sağlamak isteyen ya da verdiği destek karşılığında projeden beklentisi olan kişiler tarafından sağlanıyor. 2009’dan bu yana 34 bin yaratıcı proje Kickstarter üzerinden 350 milyon dolar maddi destek bulmuş. Kickstarter üzerinden desteklenen projelerin çok büyük bir bölümü 1,000 ile 10 bin dolar arasında destek elde edebilmiş. 17 proje ise 1 milyon dolar barajını geçmiş. İşte bu 1 milyon doları geçen projelerden birisi de Amanda Palmer’ın projesi.

Amanda Palmer’ın projesi, müzik projeleri arasında en büyük desteği alan ve 1 milyon doları geçen tek (ya da en azından ilk) proje. İkinci sırada Five Iron Frenzy var; albümleri için 30 bin dolar destek aramışlar, yaklaşık 208 bin dolar bulmuşlar (%693). Üçüncü sırada Murder By Death grubu var; kaydetmeyi planladıkları albümleri için aradıkları 100 bin dolar destek karşılığında 187 bin dolarlık bir destek elde etmişler (%187). Palmer, 100 bin dolar destek aradığını açıklamış ve yaklaşık 1.2 milyon dolar toplamış (%1192).

 

Videonun Önemi

Palmer’ın Kickstarter’daki videosunu ilk yayınlandığı günlerden hatırlıyorum. Videoda hiç konuşma yok. Tek mekanda çekilmiş. Palmer sokağın ortasında duruyor ve kim olduğunu, ne yapmak istediğini, kısaca tüm derdini elindeki büyük yazılı kağıtlarla anlatıyor. Uzunluğu üç dakika; Internet için aslında uzun ama kendini izletiyor. Çok basit ama çok etkileyici bir video. Seyrettiğimde Kickstarter’da diğer projelerin arasından belirgin bir şekilde sıyrıldığını düşünmüştüm. Sonundaki mesajlar da oldukça güçlü: “This is the future of music. This is how we fucking do it. We are the media.” (Bu, müziğin geleceği. Biz bunu böyle yapıyoruz. Medya biziz.) Video Kickstarter’ın sitesinde hala duruyor, seyretmenizi tavsiye ederim.

Amanda_Palmer_Media

 

“Theatre Is Evil”

Amanda Palmer & The Grand Theft Orchestra’nın “Theatre Is Evil” adlı albümü Kickstarter üzerinden alınan destekler sonucunda Eylül 2012’de Palmer’ın kendi plak firması 8 Ft. Records tarafından yayınlandı. Albüm, CD, LP (plak) ve dijital (mp3 ve AAC) olarak satılıyor. CD ve LP’nin Amerika satış fiyatı Amazon’da sırasıyla 12.66 dolar ve 24.98 dolar. Dijital albüm Amerika iTunes’ta 7.99 dolar, Türkiye iTunes’ta ise 6.99 TL. Satış fiyatlarını veriyorum çünkü Palmer “standart” satış kanallarının yanı sıra bir de alternatif bir yol izliyor: “Theatre Is Evil”ı dijital olarak Palmer’ın sitesinden seçtiğiniz bir fiyata (1, 5, 10, 15 veya 20 dolara) satın alabiliyorsunuz! [Fiyatlar, yazının hazırlandığı zaman geçerli olan fiyatlardır]

Amanda_Palmer_Theatre_Is_Evil

 

Internet ve Değişim

Amanda Palmer’ın Kickstarter kampanyasının başarısı Palmer’ın yaratıcılığı, inatçılığı ve sosyal medyayı çok iyi kullanmasına dayanıyor. Internet büyük firmaların egemenliğini tamamen kıramamış olsa bile (en azından şimdilik) müzisyenlere alternatif yollar yaratma imkanı tanıyor… Zaman değişiyor… Tıpkı Bob Dylan’ın dediği gibi: The Times They Are a-Changin’

 

BobDylanCome mothers and fathers throughout the land
And don’t criticize what you can’t understand
Your sons and your daughters are beyond your command
Your old road is rapidly agin’
Please get out of the new one if you can’t lend your hand
For the times they are a-changin’.

Bob Dylan (The Times They Are a-Changin’, 1964)

 


@UfukOnen (Twitter)
Ses ve müzik teknolojileri, müzik prodüksiyonu, ses tasarımı ve benzeri alanlar ile ilgili haberler, düşünceler ve paylaşımlar için beni Twitter’da takip edebilirsiniz: https://twitter.com/UfukOnen

 

Sound_2013_01_OcakBu yazı Sound dergisinin Ocak 2013 sayısında yayınlanmıştır. © 2013 Ufuk Önen. Bu yazının tüm hakları saklıdır. İzinsiz olarak kullanılamaz, kaynak gösterilmeden ve link verilmeden alıntı yapılamaz.