Mono/stereo ve dengeli/dengesiz sinyaller ile ilgili olarak 1/4″ ve XLR konnektör kullanımında zaman zaman yanlış anlaşılmalar oluyor. Bu yazımda bu iki konnektörün kullanımlarına değinmek istiyorum.

Eğer okumadıysanız bu yazıya başlamadan önce Dengeli Sinyal başlıklı yazımı okumanızı öneririm.

1/4″ ve XLR, ses cihazlarında çok yaygın olarak kullanılan konnektörlerdir. 1/4″ konnektörün TS ve TRS olmak üzere iki farklı versiyonu bulunur. 1/4″ TS mono dengesiz sinyal; 1/4″ TRS mono dengeli ya da stereo dengesiz sinyal; XLR ise mono dengeli sinyal için kullanılır.

Konnektor_Dengeli_Dengesiz_Sinyal_Tablo

1/4″ TS

Konnektor_TS

1/4″ TS (aynı zamanda 1/4″ Phone olarak da bilinir), üzerinde bir iletken ve bir şase bağlantısı olan bir konnektördür. İsmini çapından (çeyrek inç) almıştır. TS’nin açılımı tip ve sleeve/shield’dır. Gitar ve synhesizer gibi enstrümanların yanı sıra birçok ses cihazında yaygın olarak kullanılan bir konnektördür.

1/4″ TS, mono dengesiz sinyal için kullanılır.

1/4″ TRS

Konnektor_TRS

1/4″ TRS üzerinde iki iletken ve bir şase bağlantısı olan bir konnektördür. TRS’nin açılımı tip, ring ve sleeve/shield’dır.

1/4″ TRS, stereo dengesiz sinyal ya da mono dengeli sinyal için kullanılır.

Stereo dengesiz sinyale örnek olarak kulaklıkları gösterebiliriz. Tip, sol; ring ise sağ kanaldaki sinyal için kullanılır.

Mono dengeli sinyale örnek olarak profesyonel ses kartlarının çıkışlarını ya da referans monitörlerinim girişlerini gösterebiliriz. Her iki ucunda da TRS konnektör olan çift iletkenli bir kablo ile ses kartınızın çıkışını monitörünüze bağlayabilirsiniz (tabii eğer hem ses kartınız hem de monitörünüz dengeli bağlantıyı destekliyorsa). Burada dikkat edilmesi gereken konu, dengeli bağlantılarda her kanal için ayrı bir TRS-TRS uçlu kabloya ihtiyacınız olduğudur (stereo için sağ ve sol kanal olmak üzere toplam iki adet kabloya ihtiyacınız olur).

Özetle, uçlarında TRS konnektörler bulunan çift iletkenli bir kablo ile

  • stereo dengesiz sinyal (tek kablo ile hem sağ hem de sol kanal) ya da
  • mono dengeli sinyal (tek kablo ile sadece tek kanal)

taşıyabilirsiniz.

XLR

Konnektor_XLR_f

XLR konnektörler mikrofonlar ve profesyonel ses cihazlarında kullanılır. XLR üzerinde üç pin bulunur:
Pin 1 – X – Şase
Pin 2 – L – Pozitif (+)
Pin 3 – R – Negatif (-)

XLR konnektörler mono dengeli sinyal için kullanılır.

XLR sadece mikrofonlar için değil, cihazlar arasındaki bağlantılar için de kullanılır. Örnek olarak profesyonel ses mikserlerinin analog çıkışları ve güç amplifikatörlerinin girişlerinde genellikle XLR konnektörler bulunur.

Ses Kayıt ve Müzik Teknolojileri adlı kitabımın “Sinyal, Kablo ve Konnektörler” bölümünde konnektörlerle ilgili detaylı bilgi bulabilirsiniz.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.
Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.