İki bölümlük bu yazı dizimde alışılmadık yerlerde ve şekillerde kaydedilmiş ünlü albümlerden gözüme takılanları sizlerle paylaşmak istedim. Birinci bölümü okumak için buraya tıklayınız.

Black Sabbath – Sabbath Bloody Sabbath (1973)

Kaydedildiği yer: Clearwell Kalesi (Gloucestershire, İngiltere)

1970’lerin başı ve Black Sabbath… Grubun en karanlık dönemi… Yeni albümlerini kaydetmek için stüdyo dışında bir yer arıyorlar. Hayaletli olduğu söylenen Clearwell Kalesi’nden daha iyi bir yer olabilir mi?

Sadece kayıt değil, albüm için ön çalışmalar da burada gerçekleştirilmiş. Provaları kalenin zindanında yapmışlar. Tomy Iommi albüme adını veren parça “Sabbath Bloody Sabbath”ın riff’ini zindandaki çalışmalar sırasında yazmış.

“Metal” ve “riff”… Bu iki kelime yan yana gelince ilk aklıma gelen isim her zaman Tomy Iommi olmuştur.

Radiohead – OK Computer (1997)

Kaydedildiği yer: St. Catherine’s Court (Bath yakınları, İngiltere)

Radiohead, OK Computer albümünün büyük bir kısmını 15. yüzyılda inşa edilmiş olan ve Bath şehri yakınlarındaki kırsal kesimde bulunan St. Catherine’s Court adlı bir köşkte kaydetmiş. Vokal ve enstrüman kayıtlarını köşkte bulunan farklı boyutlardaki oda ve salonlarda yapmışlar. Bu oda ve salonların akustiklerini de kaydın bir parçası olarak kullanmışlar.

Köşkte hayaletler olduğu şeklinde rivayetler var. Hatta Thom Yorke verdiği bir röportajda hayaletlerin kendisiyle konuştuğunu söylemişti. Zaten İngiltere’deki hemen hemen bütün eski binalar hayaletli değil mi? 🙂

Red Hot Chili Peppers – Blood Sugar Sex Magik (1991)

Kaydedildiği yer: Laurel Canyon’da bir ev (Los Angeles, ABD)

Hayaletli yerlerde kayıt yapmak sadece İngilizlere özgü bir şey değil. Red Hot Chili Peppers’ın Blood Sugar Sex Magik albümü de hayaletli olduğu söylenen bir evde kaydedilmiş. Bahsi geçen ev, 1960 ve 1970’li yıllarda ünlü film oyuncuları ve müzisyenlerin oturduğu, doğal dokusuna fazla dokunulmamış Laurel Canyon bölgesindeymiş. Evin eski sahibi dünyaca ünlü illüzyonist Harry Houdini’ymiş. Albüm kayıtlarını bu evde kaydetme fikri albümün prodüktörü Rick Rubin’den çıkmış.

Kayıtlar için davulcu Chad Smith hariç tüm grup elemanları bu eve taşınmış. Söylentiye göre Smith hayaletlerden korktuğu için evde kalmayı kabul etmemiş. Gitarist Frusciante evde hayaletlerin olduğunu ama çok arkadaş canlısı olduklarını söylüyor!

Kayıtlar 30 gün sürmüş. Kayıt sürecini merak ediyorsanız Funky Monks (1991) adlı belgeseli seyredebilirsiniz.

Beach Boys – Smiley Smile (1967)

Kaydedildiği yer: Brian Wilson’ın evi (Los Angeles, ABD)

Standart bir stüdyo yerine ev ortamında kaydedilmiş diğer bir ünlü albüm de Smiley Smile. Söz konusu ev Beach Boys’un beyni Brian Wilson’ın evi.

Kayıtları altı hafta süren albüm daha çok radyo prodüksiyonlarında kullanılan bir konfigürasyon ile kaydedilmiş. Cihazlarla ilgili fazla detay bulamadım maalesef. Genellikle parti havasında geçen kayıt sürecinde şarkılar kısa bölümler halinde bantlara kaydedilmiş. Bu kısa bölümler daha sonra birbirlerine eklenerek şarkılar oluşturulmuş. Vokallerin bazıları duş kabininde kaydedilmiş. Reverb için echo chamber olarak boş yüzme havuzu kullanılmış.

Bunlar her ne kadar kulağa deneysel işler olarak gelse de Wilson’ın evinde stüdyo kurmasının iki sebebi olduğu söyleniyor: Birincisi, başka stüdyoların saatlerine bağlı kalmamak, istediği zaman istediği gibi çalışabilmek; ikincisi ise kayıtların stüdyo dışına sızdırılmasını önlemek.

Deep Purple – Machine Head (1972)

Kaydedildiği yer: Grand Hotel (Montrö, İsviçre)

1971 yılında Deep Purple (daha sonra Machine Head adını verecekleri) bir sonraki albümlerini Montrö Caz Festivali’ne de ev sahipliği yapan Montreux Casino’da kaydetme kararı almış. Rezervasyonlar yapılmış, kayıt için Rolling Stones mobil kayıt stüdyosu (kamyonu) ayarlanmış. Kayıttan bir gün önce Montreux Casino’da, Frank Zappa konseri sırasında, Deep Purple’ın “Smoke on the Water” adlı parçasına konu olan yangın çıkmış ve mekan kullanılamaz hale gelmiş.

Bunun üzerine Deep Purple planlarını değiştirmek zorunda kalmış. Kayıtlar için boş duran yakındaki bir otele (Grand Hotel) gitmişler. Mobil kayıt kamyonunu otelin girişine çekmişler. Enstrümanları ve mikrofonları lobiye bağlanan bir koridora kurmuşlar.

Koridorun dış kapıya bağlanan kısmı kayıt ekipmanları ve seslerin yansımasını engellemek için kullandıkları malzemeler yüzünden geçişe kapanmış. Yaptıkları kayıtları binanın dışındaki kamyona gidip dinlemeleri için grup üyelerinin odalardan geçip, balkonlardan dışarı çıkmaları gerekiyormuş. Bu durum sıkıcı bir hal aldığı için grup üyeleri kayıtları dinlemekten vazgeçmiş. İyi çaldıklarına kanaat getirene kadar parçaları üst üste kaydetmişler.

Machine Head, ticari açıdan grubun en başarılı albümüdür. Müzikal olarak da benim favori Deep Purple albümlerimdendir.

Pink Floyd: Live at Pompeii (1972)

Kaydedildiği yer: Pompei (İtalya)

Pink Floyd: Live at Pompeii aslında bir müzik albümü değil; yönetmenliğini Adrian Maben’in yaptığı seyircisiz bir konser filmi. Filmin görüntü ve ses kayıtları antik kalıntıları ile ünlü Pompei’de gerçekleştirilmiş.

Pink Floyd playback yapmak istememiş, canlı çalma konusunda ısrar etmiş. Durum böyle olunca Londra’dan 8 kanallı bir bant kayıt cihazı ve çeşitli ses kayıt ekipmanları getirtilmiş. Bunları çalıştırmak için yeterli enerji olmadığı anlaşılınca başka bir yerden elektrik çekilmiş.

Seyircisiz olarak gerçekleştirilen bu konser filminin kayıtları dört gün sürmüş. Amfi tiyatronun akustiği ve tiyatroyu çevreleyen doğal ortam sesleri kayıtların bir parçası haline gelmiş.

Orijinali 4-Track Stereo (CinemaScope) formatında olan Pink Floyd: Live at Pompeii, 2016 yılında The Early Years 1965–1972 ve 1972: Obfusc/ation box setlerinin bir parçası olarak 5.1 surround sound formatında yayınlanmıştı.

İki bölümlük bu yazı dizimde alışılmadık yerlerde ve şekillerde kaydedilmiş ünlü albümlerden gözüme takılanları sizlerle paylaşmak istedim. Birinci bölümü okumak için buraya tıklayınız.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

© 2020 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.