Birçok insan de-esser’ın sadece vokal kanallarında kullanıldığını düşünüyor. De-esser dediğimizde ilk akla gelenin vokal olması normal ancak de-esser kullanımı sadece vokal ile sınırlı değil. De-esser’ı farklı amaçlarla kullanmak mümkün.

Örneklere geçmeden önce, eğer daha önce okumadıysanız, de-essing ve sibilans üzerine yazdığım “De-esser Nedir ve Nasıl Kullanılır?” başlıklı makalemi okumanızı tavsiye ederim.

Şimdi geçelim örneklere…

Gitar

Elektro-gitarın üst mid ve üst frekansları yer yer çok yırtıcı olabiliyor. Bu, özellikle distortion tonlarında karşılaştığımız bir durum. Bu arada, ‘yırtıcı’ derken tonun tamamının ‘yırtıcı’ veya ‘sert’ olmasından bahsetmiyorum. Kast ettiğim, zaman zaman tonun ve gitar sound’unun içinden fırlayan istenmeyen kısımlar.

Bunları bir EQ ile keserseniz tonun tamamına müdahale etmiş olursunuz. Onun yerine bir de-esser kullanarak zaman zaman öne çıkan bu istenmeyen noktalardan kurtulabilir ya da bu noktaların seviyelerini azaltabilirsiniz.

Benzer bir uygulamayı akustik gitarlar için de deneyebilirsiniz.

De-esser’ı duruma göre split-band veya wide-band olarak kullanabilirsiniz. Deneyip karar vermek gerekiyor.

Ziller

Hi-hat, crash, ride… Davul kitinin parçası bu ziller bazen yer yer kulağa çok sert ve yırtıcı gelebiliyor. Tıpkı gitarda olduğu gibi, bu sertliği veya yırtıcılığı EQ ile azaltırsanız davulun genel tonuna müdahale etmiş olursunuz. Bu da tabii istemediğimiz bir şet. Böyle bir durumda bir de-esser kullanarak yer yer ortaya çıkan kulak tırmalayıcı noktaların seviyesini azaltabilirsiniz.

Ziller için de-esser kullanımında genellikle split-band çok daha iyi sonuç veriyor.

Synthesizer

Özellikle üst üste binen dijital synthesizer gruplarında üst frekans dengesi yer yer kulak tırmalıyıcı olabiliyor. Böyle bir durumda bir de-esser yardımı ile bu kulak tırmalıyıcılığı azaltmak mümkün. 6-7 kHz ve üstünde kalan frekansları dikkatlice dinleyin ve de-esser’ın frekans ayarını en problemli noktaya göre yapın.

Synthesizer grupları frekans aralığı olarak oldukça geniş bir alan kapladığından de-esser kullanımında genellikle split-band çok daha iyi sonuç veriyor. Elbette duruma göre wide-band modunu da deneyebilirsiniz.

Efektler

Herhangi bir kanal için kullandığınız reverb, delay ve benzeri efektler sesteki kulak tırmalıyıcı noktaları daga belirgin hale getirebilir. Bunun önlemek için efektin bulunduğu aux kanalına, efekt plug-in’inden hemen önce, bir de-esser plug-in’i insert edebilirsiniz.

De-esser’ı duruma göre split-band veya wide-band olarak kullanabilirsiniz.

Mastering

De-esser mastering sırasında mastering mühendisleri tarafından da kulanılan bir araç. De-esser, mikste yer yer öne çıkan istenmeyen üst frekans noktalarını azaltarak miksin daha yumuşak ve dolgun bir hale gelmesini sağlayabiliyor. Tabii burada müdahale tüm mikse yapıldığı için bunu yaparken ne yaptığınızı çok iyi bilmek, bilmiyorsanız da dokunmamakta fayda var.

Sonuç

Sonuç olarak, de-esser kullanımı sadece vokallerle sınırlı değil. De-esser kullanımı sadece yukarıda verdiğim örneklerle de sınırlı değil. De-esser’ı daha birçok farklı enstrüman için kullanmak mümkün. Deneyin!

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Shawn Sim | Unsplash

© 2022 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.