Harmonic exciter ya da kısaca exciter, en eski ve en popüler psikoakustik işlemcilerden biridir. Sinyalin üst frekans aralığını bir armonik synthesizer aracılığıyla işler ve bu işlenen sinyali orijinal sinyalle karıştırır. Synthesizer ile işlenip orijinal sinyale eklenen bu sinyal genel seviyeyi artırmaz, fakat kaydın daha parlak ve yakın algılanmasını sağlar.

İlk exciter, Aphex firması tarafından 1970’lerde üretilen Aural Exciter adlı ünitedir. Aphex, bu üniteyi stüdyolara kiralıyor, parçada ya da albümde ne kadar kullanıldıysa dakika başına 30 dolar ücret alıyordu. Zaman içinde başka firmalar da harmonic exciter üniteleri üretmeye başladılar. Günümüzde orijinal ünitelerden modellenmiş ya da sıfırdan tasarlanmış birçok exciter plug-in’i bulunmaktadır.

Exciter, EQ kullanmadan sesi parlaklaştırmak ve sese “pırıltı” katmak için harika bir çözümdür. Ben de sıklıkla kullanırım. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, bu işlemciyi kararında kullanmak. Eskilerin söylediği gibi, “azı karar, fazlası zarar”. Exciter kullanımında fazlası gerçekten zarar veriyor.

Üst-mid ve üst frekans dengesine sahip olmak şartıyla exciter’ı aklınıza gelen her enstrüman ve ses için kullanmak mümkün. Akustik gitar, vokal, davul… Hatta mikse “pırıltı” katmak için master kanalda bile kullanılıyor…

Harmonic exciter’ın diğer bir kullanım alanı da eski kayıt restorasyonları. Exciter eskimiş ve üst frekans dengesi zayıflamış analog bantların restorasyonu sırasında kayda canlılık katmak için sıklıkla kullanılan bir işlemcidir.

Yukarıda da belirttiğim gibi, günümüzde orijinal ünitelerden modellenmiş ya da sıfırdan tasarlanmış birçok exciter plug-in’i bulunmaktadır. Benim favorilerimden biri Waves Aphex Vintage Aural Exciter. Diğer exciter plug-in’lerine örnek olarak Izotope Ozone, Izotope Neutron, ve SPL Vitalizer MK2-T‘ı sayabiliriz.

Eğer bugüne kadar exciter kullanmadıysanız mutlaka deneyin!

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

© 2022 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.