Bir okuyucumdan kompresör kullanımı ile ilgili bir mesaj aldım. Kompresör kullanırken, örnek olarak, eşik (threshold) değeri -20 dB civarında, oran (ratio) ise 8:1 ayarındayken 4 dB azaltma (gain reduction) elde ettiğini; aynı kanalda kompresörün eşik değerini -30 dB civarına, oranını ise 2:1 ayarına çektiğinde gain reduction olarak bir değişiklik olmadığını, yine 4 dB azaltma elde ettiğini yazmış.

Okuyucum bu durum karşısında threshold ve ratio değerlerinin önemli olup olmadığını sormuş.

Threshold, Ratio ve Gain Reduction

Aslında burada esas olarak bahsedilen, yüksek threshold ve yüksek ratio (-20 dB ve 8:1) ile düşük threshold ve düşük ratio (-30 dB ve 2:1) değerlerinin gain reduction olarak eşit sonuç vermesi.

Yüksek Threshold ve Yüksek Ratio:

  • Threshold: -20 dB
  • Ratio: 8:1
  • Gain Reduction: 4 dB

Düşük Threshold ve Düşük Ratio:

  • Threshold: -30 dB
  • Ratio: 2:1
  • Gain Reduction: 4 dB

Araya hemen not düşeyim: Burada verilen threshold ve ratio değerleri ile elde edilen gain reduction miktarı sadece bir örnek. Farklı sinyal içerikleri farklı sonuçlar verecektir.

Threshold ve Ratio Gerçekten Önemli mi?

Peki, madem aynı miktarda azaltma (gain reduction) elde ediyoruz, threshold ve ratio değerleri önemli mi?

Evet, önemli.

Hemen neden önemli olduğuna bakalım…

Kompresör sinyalin dinamik aralığına ve yapısına müdahale eden bir cihaz. Her ne kadar gain reduction aynı olsa da yüksek threshold ve yüksek ratio ile düşük threshold ve düşük ratio sinyalin yapısını farklı şekillerde etkiliyor.

Yüksek Threshold ve Yüksek Ratio

  • Threshold değeri yüksek olunca kompresör daha az çalışıyor çünkü sinyalin sadece yüksek bir seviye üzerinde kalan bölgelerine tepki veriyor. Kompresör az çalışıyor ama çalıştığı zaman yüksek oran sebebi ile etkisi büyük oluyor.

Düşük Threshold ve Düşük Ratio

  • Threshold değeri düştükçe kompresör daha çok çalışmaya başlıyor çünkü sinyaldeki daha düşük seviyeli bölgelere de tepki vermeye başlıyor. Kompresör daha çok çalışıyor ama diğer yandan düşük oran sebebi ile etkisi daha az oluyor.

İkisinin arasındaki fark için uç noktayı limiter kullanımı olarak düşünebilirsiniz. Sonuçta limiter da bir kompresör. Sinyal belirlenen seviyenin üzerine çıktığı anda limiter devreye giriyor ve sert bir şekilde sinyaldeki peak noktalarını kesiyor. Sinyal belirlenen seviyenin altında olduğu zaman limiter devrede olmuyor.

Deneyin!

Karşılaştırma yapmak için dinamik alanı geniş bir kanala ya da bir enstrüman kaydına ilk önce yüksek threshold ve yüksek ratio, sonra da düşük threshold ve düşük ratio ile kompresör uygulayın. İkisinin arasındaki farkı duyacaksınız. Diğer yandan, bunu kendi içinde seviye değişimleri olmayan (yani dinamik alanı dar) bir kayıt üzerinde denerseniz ikisinin arasında muhtemelen pek büyük bir fark duyamayacaksınız.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Cinescope Creative | Unsplash

© 2020 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.