Sözlük Ana Sayfa | Harflere atlamak için tıklayınız: E – F – G – H – I – İ – J

 

E

 

EBU

European Broadcasting Union. Avrupada bulunan radyo ve televizyon yayıncıları birliği.

 

echo

Bkz. Eko.

 

editorial effects

Film ve görüntülü programlarda, telefon, kapı zili, alarm gibi sonradan eklenen ses efektleri.

 

efekt kütüphaneleri

Birçok efektin bir arada bulunduğu ve genelde CD üzerinde satışa sunulan efekt koleksiyonları.

 

effect libraries

Bkz. Efekt kütüphaneleri.

 

eko

Sesin eşit aralıklarla ve volüm olarak giderek azalan bir şekilde birden fazla sayıda tekrar etmesi. Ayrıca bkz. Reverberation ve delay.

 

empedans

Devreden geçen alternatif akımın direnci. Ohm cinsinden ifade edilir.

 

Enhanced-CD

Üzerinde hem bilgisayarlar tarafından okunabilen veri hem de müzik CD okuyucuları tarafından okunabilen ses ve müzik parçalarının bulunduğu CD’lere verilen isimdir. Enhanced-CD’ler blue book, CD-Extra, ve CD-Plus olarak da adlandırılır.

 

EQ

Bkz. Equalizer.

 

equal loudness contours

1 kHz’de algılanan ses seviyesini diğer frekanslarda eşit olarak algılayabilmek için gerekli olan seviyeleri gösteren, Fletcher ve Munson adında, insan kulağının hangi frekanslara daha çok, hangi frekanslara daha az duyarlı olduğunu araştıran iki biliminsanı tarafından geliştirilen çizelge. Equal loudness contours, Türkçeye “eşit (algılanan) ses seviye çizgileri” veya “eğrileri” olarak çevrilebilir. Ayrıca bkz. Fletcher – Munson ve loudness.

 

equalizer

EQ. Sesin frekans dengesi, tınısı (timbre) ve harmonik içeriği (harmonik content) üzerinde değişimler yaparak aktif ton kontrolü sağlayan ünite. Shelving, grafik (graphic), parametrik (parametric) ve yarı- parametrik (semi-parametric) olmak dört çeşit EQ vardır. Shelving EQ seçilen belli bir frekansın altında veya üstünde kalan frekans aralığını seviye olarak artırır veya azaltır. Grafik EQ’larda sabit frekans noktaları bulunur, kullanıcı sadece bu noktaların seviyelerini kontrol edebilir. Yarı-parametrik EQ’larda frekans noktası ve seviyesi kullanıcı tarafından ayarlanabilir. Yarı- parametrik EQ’lar sweep EQ olarak da adlandırılır. Parametrik EQ’larda, yarı parametrik EQ’lara ek olarak bandwidth veya Q olarak adlandırılan EQ’nun etki ettiği alanın genişliğini kontrol eden bir parametre bulunur. Ayrıca bkz. Bandwidth ve Q.

 

erase head

Bantlı kayıt cihazlarındaki silme kafası.

 

European Broadcasting Union

Bkz. EBU.

 

expander

Dinamik aralığı genişletmek için kullanılan cihaz. Ayrıca bkz. Dynamic range ve signal processors.

 [başa dönmek için tıklayınız]

 

 

F

 

fade in

Ses dalgasının seviyesinin belli bir süre içinde belli bir yüksekliğe ulaşması.

 

fade out

Ses dalgasının seviyesinin belli bir süre içinde azalarak yok olması, duyulamaz hale gelmesi.

 

far-field monitors

Uzak alan monitörler. Mikserin arkasında bir alana standlar üzerine konularak veya duvara gömülerek yerleştirilen, boyutları yakın alan monitörlere göre daha büyük olan dinleme monitörleri.

 

faz

Sinyal veya ses dalgalarının çevrimlerinin referans alınan zamana göre ilişkisidir; derece (°) cinsinden ifade edilir. Bir çevrim 360°’dir.

 

feedback

Geri besleme. Bir cihazın çıkışındaki sinyalin kendi girişine geri dönmesi.

 

figure-of-8

Bkz. Bidirectional.

 

filtre

Pasif ton kontrolü için kullanılan cihaz ve devreler. High-pass filter (ya da low-cut filter), low-pass filter (ya da high-cut filter), band-pass filter, band-stop filter ve notch filter olmak üzere beş farklı filtre vardır. High-pass filter alt frekansları, low-pass filter ise üst frekansları filtre eder. Band-pass filter belli bir aralığa dokunmadan bu aralık dışında kalan diğer frekansları filtre eder. Band-stop filter belli bir aralıktaki frekansları filtre eder. Notch filter çok küçük bir aralıktaki frekansları filtre eder.

 

FireWire

Apple tarafından geliştirilen veri aktarma protokolü. FireWire 400 Mb/s (Megabit/saniye), FireWire 800 ise 800 Mb/s veri aktarma hızına sahiptir. FireWire IEEE-1394, FireWire 800 de IEEE-1394b standartları ile uyumludur.

 

Fletcher – Munson

İnsan kulağının hangi frekanslara daha çok, hangi frekanslara daha az duyarlı olduğunu inceleyen, bu konu üzerinde araştırma yapan, soyadları Fletcher ve Munson olan iki biliminsanı. Ayrıca bkz. Loudness ve equal loudness contours.

 

floating room

Yüzen oda. “Oda içinde oda” tekniği ile inşa edilmiş, aralarında hava boşluğu bulunan çift taban, tavan ve duvarlardan oluşan ses kayıt odalarına verilen isim.

 

flux

Manyetik alan gücü.

 

foldback

İngilizler tarafından kulaklık ve kulaklık miksi anlamında kullanılan terim.

 

Foley

Film çekimi sırasında kaydedilemeyen veya kaydedilse bile kalite olarak yeterli bulunmayan ses efektlerinin post prodüksiyon aşamasında stüdyoda görüntüye bakılarak ve oyuncuların hareketleri taklit edilerek tekrar kaydedilmesi. Foley ismi 1940’larda Hollywood’da bu tekniği popüler hale getiren Jack Foley’den gelmektedir.

 

formant

Akustik enstrümanların büyüklüklerine ve şekillerine göre oluşan belli sabit rezonans noktaları, frekansları. Akustik bir enstrümanda nota değiştirildiğinde formant sabit kalır. Dil, sinüsler ve ağız yapısına bağlı olarak insan sesinde de belli rezonans frekansları bulunur.

 

fps

Frames-per-second. Ayrıca bkz. Frame rate.

 

frame rate

Time code’da bir saniye içinde bulunan kare sayısı. Time code formatları kategorize edilirken frame rate temel olarak alınır. Birim olarak fps (frames-per-second) kullanılır.

 

frekans

Bir saniye içindeki titreşim ya da çevrim (cycle) sayısı. Birim olarak Hertz (Hz) kullanılır.

 

frequency

Bkz. Frekans.

 [başa dönmek için tıklayınız]

 

 

G

 

gate

Bkz. Noise gate.

 

General MIDI

MIDI protokolüne 1990 yılında eklenmiş bir enstrüman setidir. General MIDI’nin amacı, bu set kullanılarak hazırlanan bir MIDI parçasının General MIDI özelliğine sahip diğer enstrümanlarda da aynı şekilde çalınmasını sağlamaktır. Kısaca GM olarak adlandırılır.

 

genlik

Sinyal seviyesinin yüksekliği.

 

glide

Bkz. Portamento.

 

glissando

Bkz. Portamento.

 

GM

General MIDI. Ayrıca bkz. General MIDI.

 

gobo

Seslerin birbirlerine karışmasını önlemek amacıyla enstrümanlar arasına yerleştirilen seperasyon panellerine verilen isim.

 

grafik EQ

Bkz. Equalizer.

 

graphic EQ

Bkz. Equalizer.

 [başa dönmek için tıklayınız]

 

 

H

 

hard effects

Film ve görüntülü programlarda editorial ve principal efektlere verilen genel isim. Ayrıca bkz. editorial effects ve principal effects.

 

head alignment

Analog bant kayıt cihazlarının kafalarının fiziksel olarak ayarlanması işlemi.

 

headphone

Kulaklık.

 

headphone mix

Kulaklık miksi.

 

headroom

Dynamic range ve S/N Ratio arasındaki fark. dB cinsinden ifade edilir. Sinyalde nominal seviyeden (normal çalışma seviyesinden) sonra bozulmaya (distortion) girmeden önce kaç dB marj olduğunu belirtir. Ayrıca bkz. dynamic range, Signal-to-Noise Ratio, dBm, dBu ve dBV.

 

heads out

Makaralı analog bantların, bandın baş tarafı dışarıda olacak şekilde saklanmasına verilen isim. Ayrıca bkz. Tails out ve print-through.

 

high-cut filter

Bkz. Filtre.

 

high-pass filter

Bkz. Filtre.

 

High-Z

Bkz. Z.

 

host

Hem ses hem de MIDI özelliklerine sahip ve plug-in’ler sayesinde genişleyebilen yazılımlara verilen isim.

 

Hybrid SACD

Üzerinde red book katmanı bulunan SACD. Bu katman sayesinde SACD herhangi bir standart CD okuyucuda stereo olarak okutulabilir. Ayrıca bkz. SACD ve Red Book.

 

hypercardioid

Bkz. Unidirectional.

 [başa dönmek için tıklayınız]

 

 

I

 

I/O

Input/Output. Giriş/Çıkış.

 

I/O Module Section

Mikserin kanallarının olduğu bölüm. Ayrıca, bkz. Master Output Section.

[başa dönmek için tıklayınız]

 

 

İ

 

impedance

Bkz. Empedans.

 

insert point

Kanaldaki sinyale kompresör, gate, EQ gibi cihaz veya plug-in’lerin bağlanmasını sağlayan nokta.

 

interface jitter

Birbirine bağlı dijital cihazlar arasında oluşan zaman bazlı hata.

 

International Music Products Association

Bkz. NAMM.

 

ips Inch-Per-Second.

İnç/Saniye. Bantlı kayıt sistemlerinde bandın dönüş hızı için kullanılan birim.

 [başa dönmek için tıklayınız]

 

 

J

 

jack

Cihazların üzerinde veya kabloların ucunda bulunan dişi konnektör.

 

Jack Foley

Bkz. Foley.

 

jam sync

Bandın üzerindeki time code’un jenerasyon kaybına uğradığı veya bozulduğu durumlarda time code generator tarafından, dış bir time code kaynağından referans alınarak, bandın üzerine tekrar time code yazılması.

 

jitter

Analogdan dijitale veya dijitalden analoğa çevrim sırasında clock adı verilen ve örnekleme periyotlarını ayarlayan devrenin tam doğru çalışmamasından dolayı ortaya çıkan zaman bazlı hata. Sampling jitter olarak da bilinir.

 [başa dönmek için tıklayınız]