T-Minus, müzisyen ve prodüktör Rupert Brown tarafından geliştirilmiş, tinnitus semptomları ile başa çıkmaya yardımcı olan bir ‘app’. Brown’ın bu programı geliştirmesinin ardındaki sebep, yani çıkış noktası, aslında kendisinin 30 yıldan beri tinnitus ile savaşıyor olması.
Tinnitus Nedir?
Tinnitus terimini belki duymamış olabilirsiniz ama ne olduğunu biliyorsunuzdur. Tinnitus genelde “kulak çınlaması” olarak ifade ediliyor. Kulak çınlamasını hemen hemen herkes hayatında en az birkaç defa deneyimlemiştir. Çok yüksek sesli bir konserde birkaç saat geçirdikten sonra eve gittiğinizde kulaklarınızda yüksek frekanslı bir çınlama duyarsınız. Çoğu zaman bu sadece birkaç saat sürer. Genelde sabah uyandığınızda geçip gitmiş olur.
Bu çınlamanın kısa bir süre içinde geçmediğini, hatta sürekli olarak devam ettiğini ve çınlama seviyesinin gittikçe yükseldiğini düşünün…
İleri düzey tinnitus böyle bir şey. Çınlama sadece duyumunuzu maskelemekle kalmıyor, hastayı psikolojik olarak da çok yıpratıyor. Sürekli bu çınlama ile yaşamak, hatta bu sebepten uyuyamamak gerçekten çok zor bir durum!
Kulak çınlaması, tıpta hastanın herhangi bir ses veya uyaran olmadan bir ses algılaması olarak tanımlanıyor. Çınlama genelde üst frekans ağırlıklı oluyor ancak uğultu ve makine gürültüsü gibi alt frekansların yoğun olduğu şekillerde de ortaya çıkabiliyor. Kulak çınlaması birçok sebepten ileri gelebiliyor ve ortaya çıkma olasılığı yaş ilerledikçe artıyor.
Kulak çınlamasının arkasında her ne kadar birçok anatomik ve fonksiyonel sebepler bulunması ihtimali olsa da, gençlerde ve orta yaşlılardaki kulak çınlamaları genelde yüksek sese maruz kalma nedeni ile ortaya çıkıyor. Tahmin edebileceğiniz gibi özellikle müzisyenler ve ses mühendisleri büyük risk altında.
Tinnitus ve işitme kayıplarının tam bir tedavisi olmadığını göz önüne aldığımızda, kulaklarımızı korumanın ne kadar önemli olduğu gerçeği bir kez daha önümüze çıkıyor. Özellikle canlı müzik alanında çalışan müzisyen ve ses mühendislerinin mutlaka ama mutlaka kulak tıkacı kullanması gerekiyor!
Eskiden kulak tıkacı dediğinizde fabrika ve benzeri yerlerde kullanılan endüstriyel tip kulak tıkaçları akla gelirdi. Bu tip tıkaçlar koruma sağlıyor ancak müzik yaparken bunları kullanmak çok rahatsız edici çünkü sesleri çok boğuk duyuyorsunuz. Bunun sebebi, bu tip tıkaçların üst ve orta frekansların ses basıncını daha çok, alt-orta ve alt frekansların ses basıncını ise daha az düşürmesi.
Artık müzisyen ve ses mühendisleri için özel olarak üretilmiş kulak tıkaçları var. Bunlar ses basıncını frekans dengesini fazla bozmadan, mümkün olduğunca eşite yakın bir şekilde azaltıyor. Ben bu tip kulak tıkaçlarından kullanıyorum ve oldukça memnunum. Bu tıkaçlar diğerlerine göre biraz daha pahalı ama konu kulak ve duyum olunca bence kesinlikle değer!
Rupert Brown ve T-Minus’a geri dönecek olursak…
T-Minus ve Mind Environment
Brown, yukarıda da belirttiğim gibi 30 yıldan beri tinnitus ile savaşan bir müzisyen ve prodüktör. Tinnitus semptomları ile başa çıkabilmek için odyologlar ve kulak-burun-boğaz doktorları ile birlikte çalışarak T-Minus adında bir app geliştirmiş. App içinde bir de yine Brown tarafından hazırlanmış Mind Environment adında bir müzik ve soundscape kütüphanesi var. Hem T-Minus hem de içindeki müzik kütüphanesi tinnitus sebebi ile oluşan çınlamaları maskelemek için özel olarak tasarlanmış. T-Minus bu sayede tinnitus hastalarını rahatlatmayı hedefliyor.
Müzik ile kulak çınlamalarını maskeleme aslında doktorların uzun zamandan beri hastalarına önerdiği bir yöntem. T-Minus, bu maskeleme yöntemini özellikle kulak çınlamalarına göre tasarlanmış bir müzik/soundscape kütüphanesi ve app içindeki birtakım özelliklerle daha etkili bir şekilde uygulamayı hedefliyor.
Ayrıntılı bilgi için T-Minus’ın web sitesini ziyaret edebilir ve programı Apple App Store’dan ücretsiz olarak indirebilirsiniz. Şu anda sadece iPhone versiyonu var. Android versiyonunun da yakın zamanda çıkacağı söyleniyor.
Kulaklarınızı Koruyun!
Son olarak, kulaklarımızı korumamızın ne kadar önemli olduğunun bir defa daha altını çizmek istiyorum. Ses alanında çalışanların, özellikle canlı müzik alanında çalışan müzisyen ve ses mühendislerinin mutlaka ama mutlaka kulak tıkacı kullanması gerekiyor!
Yukarıda da belirttiğim gibi, müzisyen ve ses mühendisleri için özel olarak üretilmiş kulak tıkaçları ses şiddetini frekans dengesini fazla bozmadan azaltıyor. Dolayısıyla kulak tıkaçları artık eskisi gibi sesi boğuk bir hale getirip rahatsızlık vermiyor. Mutlaka bir çift edinin ve her zaman yanınızda taşıyın.
Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.
Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.
Başlık fotoğrafı: Jason Rogers | Wikimedia Commons | Creative Commons 2.0 lisansı altında kullanılmıştır.
Rupert Brown fotoğrafı T-Minus web sitesinden alınmıştır.
Tinnitus görseli: Gerd Altmann from Pixabay
© 2020 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.
Comments by Ufuk Onen