Mikrofon ve line bağlantıları bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. Bazıları bu bağlantıların sadece konnektörlerle ilgili olduğunu sanıyor. XLR konnektörlerin sadece mikrofon, 1/4″ konnektörlerin ise sadece line bağlantılar için kullanıldığını düşünenleri, hatta mikrofon ve line arası bağlantılar için XLR-1/4″ çevirici kablo kullanmaya çalışanları bile gördüm. Öncelikle hemen belirteyim, “1/4″ ve XLR Konnektörler: Hangisi Ne İçin Kullanılır?” başlıklı yazımda da açıkladığım gibi 1/4″ TS, 1/4″ TRS ve XLR konnektörlerin farklı farklı kullanımları var. Diğer bir deyişle, XLR sadece mikrofon, 1/4″ ise sadece line için kullanılır diye bir kural yok.

Şimdi gelelim mikrofon ve line bağlantılarına…

Aslında bu ikisi arasındaki en önemli fark, sinyal seviyesi!

Açıklamaya line seviyesi ile başlayayım.

Line Seviyesi

Profesyonel cihazlarda sinyal seviyesi için birim olarak dBu kullanılıyor.

0 dBu = 0.775 Volt

Profesyonel cihazların seviyeleri genelde +4 dBu olarak kalibre ediliyor.

+4 dBU = 1.228 Volt

Yarı profesyonel ve ev tipi cihazlarda ise durum biraz farklı Bu tip cihazlarda sinyal yüksekliği için birim olarak dBV kulanılıyor.

0 dBV = 1 Volt

Kural olmasa da yarı profesyonel ve ev tipi cihazlarda referans seviyesi olarak genelde -10 dBV kullanılıyor.

-10 dBV = 0.316 Volt

Buna göre profesyonel ile yarı-profesyonel/ev tipi cihazların referans seviyeleri arasında 11.79 dB fark bulunuyor. Bu iki farklı tipteki cihazlar birbirlerine bağlandığı zaman referans seviyelerinin arasındaki voltaj farklılıklarından dolayı seviyelerde tutarsızlıklar oluyor.

Şimdi bu bilgiyi aklımızda tutalım ve mikrofon seviyelerine bakalım.

Mikrofon Seviyesi

Mikrofon seviyeleri genelde -60 dBu ile -40 dBu arasında değişiyor. Ortalama olarak -50 dBu olduğunu varsayalım. Buna göre profesyonel bir cihazın line girişi ile mikrofon çıkışı arasında 55 dB bir fark oluyor. Bu, çok büyük bir fark.

Mikrofonun çıkışını bir cihazın line girişine bağlarsanız aradaki bu 55 dB’lik farktan dolayı ses alamazsınız. Bu sebepten dolayı mikser, ses kartı, kamera ve benzeri ekipman üzerindeki mikrofon girişleri için bu cihazlar içine mikrofon pre-amplifikatörü bulunur. Kısaca ‘mic pre’ olarak tabir edilen bu amplifikatörler mikrofon seviyesini line seviyesine yükseltirler.

Diğer yandan, eğer bir cihazın line çıkışını başka bir cihazın mikrofon girişine bağlarsanız, bu sefer de 55 dB’lik farktan dolayı mikrofon girişi aşırı yükleme ile karşılaşıp sinyalde bozulma olur.

Her ne kadar yarı-profesyonel ve ev tipi cihazların line seviyeleri profesyonel cihazlara göre biraz daha düşük olsa da yukarıdaki her iki senaryo ve her iki sonuç bu cihazlar için de geçerli olacaktır.

Dolayısıyla yazının başında bahsettiğim çevirici kablolar ile yapılan mikrofon-line arası bağlantıların sağlıklı bir sonuç vermesi mümkün değil!

Radial Engineering J48 Active Direct Box (DI Box)

Mikrofon ve Line Seviyeleri Arasında Bağlantı

Yukarıda da belirttiğim gibi mikrofon seviyesini line seviyesine yükseltmek için bir mikrofon pre-amplifikatörü gerekiyor.

Line seviyesini mikrofon seviyesine düşürmek için ise DI box veya bir attenuator kullanılabilir. Piyasada farklı firmalar tarafından üretilen birçok DI box ve attenuator bulmak mümkün.

Shure A15LA (50 dB attenuator)

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Daniel Chekalov | Unsplash

Radial Engineering J48 Active Direct Box fotoğrafı Radial Engineering web sitesinden alınmıştır | Türkiye distribütörü: Elit Işık / Ses Teknolojileri

Shure A15LA fotoğrafı Shure web sitesinden alınmıştır | Türkiye distrübütörü: Atempo

© 2018 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.