Apple, WWDC etkinliğinde Apple Music kullanıcılarının herhangi bir ek ücret ödemeden kayıpsız ses (lossless audio) ve Dolby Atmos destekli uzamsal ses (spatial audio) özelliklerinden yararlanabileceğini duyurmuştu. Geçtiğimiz günlerde bu özellikler kullanıcılarla buluştu.

Tahmin ettiğim gibi esas ilgi çeken kayıpsız ses değil, Dolby Atmos destekli uzamsal ses özelliği oldu.

Dolby Atmos genelde sadece sinema ses formatı olarak biliniyor ancak Dolby, bir süreden beri bu formatı müzik için de yaygınlaştırmaya çalışıyordu. Bu amaçla 2018 yılından bu yana Warner Music, Sony ve Amazon gibi firmalarla birlikte hareket etmek için girişimlerde bulunuyor ancak yaygın bir şekilde insanlara ulaşabileceği bir platform bulmakta zorlanıyordu.

Artık Apple devrede…

Bu, kullanıcılar için elbette önemli bir haber ancak müzik sektörü için çok çok daha önemli bir haber.

Apple ve Dolby Ortaklığı Müzik Sektörü İçin Çok Önemli!

Neden diyecek olursanız, Apple ve Dolby ortaklığı başarılı olduğu, kullanıcılar tarafından kabul gördüğü takdirde bu, müzik üretimini ciddi bir şekilde etkileyecek.

Apple, uzamsal sesi (spatial audio) ek bir özellik olarak görmüyor. Örnek olarak, insanlar 3D filmlere gidiyorlar, çok etkileniyorlar ama sonuçta 3D “olsa da olur, olmasa da” diye düşünüyorlar. 3D, film için ek bir özellik.

Diğer yandan Apple, uzamsal sesi yeni stereo olarak düşünüyor! Bu nokta çok önemli!

Nasıl ki monodan stereo formata geçerken kayıt ve mikslerde çok farklı estetik değerler, kaygılar ve kararlar ortaya çıktı, eğer uzamsal ses standart bir format olarak kabul görürse burada da aynı şekilde estetik açıdan çok farklı şeylerle karşılaşmak mümkün olacak diye düşünüyorum.

Estetiğin yanı sıra işin bir de ticari boyutu var. Uzamsal ses, eğer yaygınlaşırsa, stüdyolar ve ses mühendisleri gibi müzik üretim sektörü içinde olan firma ve profesyoneller için (stereo’nun yanı sıra) ek ya da farklı bir pazar yaratacak gibi duruyor.

Logic Pro ve Spatial Audio

Bir önemli haber daha var: Apple, her müzisyen ve prodüktörün uzamsal ses formatında müzik üretmesine imkan tanımak amacıyla bu yıl içinde Logic Pro’ya gerekli özellikleri ekleyeceğini duyurdu. Bu da tabii oldukça heyecan verici bir gelişme! Evinde müzik yapan birçok insan için Apple Music Spatial Audio’nun kapılarını açacak.

Head Tracking

Diğer heyecan verici bir gelişme de head tracking ile ilgili. Apple, bu sonbaharda Apple Music’te “dynamic head tracking” özelliğinin devreye gireceğini açıkladı. Bu özellik sayesinde seslerin dağılımını kafanızın hareketlerine göre değiştirmek mümkün olacak. Bu yeni bir teknoloji değil ancak bu teknolojinin müzik alanında son kullanıcılara yaygın bir biçimde ulaşması oldukça heyecan verici olacak bence.

Deneyimleyin!

Önümüzdeki aylar müzik sektörü için oldukça hareketli geçeceğe benziyor. Şimdiden iş görüşmeleri yapılmaya, fikirler üretilmeye, toplantılar düzenlenmeye başladı.

Bu arada eğer henüz deneyimlemediyseniz ve imkanınız varsa Apple Music’te Dolby Atmos destekli Spatial Audio formatlı parçaları dinlemenizi tavsiye ederim. Bir parçayı dinlerken Dolby Atmos simgesi varsa bu, o parçanın Dolby Atmos formatını desteklediğini gösteriyor. Alternatif olarak Apple Music tarafından oluşturulmuş Dolby Atmos destekli playlist’leri de çalabilirsiniz.

Peki, Dolby Atmos formatındaki parçaları dinlemek için ne yapmanız gerekiyor?

iPhone ve iPad

  1. iPhone veya iPad’inizi iOS ya da iPadOS 14.6 sürümüne güncelleyin.
  2. Ayarlar’a gidin.
  3. Müzik’e dokunun.
  4. Ses bölümünde Dolby Atmos’a dokunun.
  5. Otomatik veya Hep Açık’ı seçin.

Otomatik seçeneğinde desteklenen parçalar otomatik olarak Dolby Atmos formatında, desteklenmeyen parçalar ise stereo olarak çalıyor. Otomatik seçeneği için Apple Airpods ve Beats kulaklıklar gerekiyor. Eğer başka marka ve model bir kulaklık kullanıyorsanız Hep Açık seçeneğini devreye almanız gerekiyor.

Mac

  1. Mac’inizi macOS 11.4 sürümüne güncelleyin.
  2. Apple Music uygulamasını açın.
  3. Menü çubuğunda Müzik > Tercihler’i seçin.
  4. Oynatma sekmesini tıklayın.
  5. Otomatik veya Hep Açık’ı seçin.

iPhone ve iPad’de olduğu gibi, Mac’te de Otomatik seçeneği için Apple Airpods ve Beats kulaklıklar gerekiyor. Otomatik oynatma özelliğini desteklemeyen başka kulaklıklar kullanmak istiyorsanız Hep Açık seçeneğini işaretleyebilirsiniz.

Sonuç Olarak…

Apple Music’in Dolby Atmos destekli uzamsal ses formatı, eğer kullanıcılar tarafından kabul görür ve yaygınlaşırsa, müzik sektöründe hem estetik, hem teknik hem de ticari açılardan büyük değişiklikler yaratabilir. Apple, Logic Pro içine ekleyeceği uzamsal ses araçları ile ev kullanıcılarını da bu formatta müzik üretmeye teşvik edebilir. Tabii bu da bu formatın üretim açısından daha fazla yaygınlaşması anlamına gelir.

Daha önce müzik için surround ses formatları denendi ancak hem üretimi çok ciddi yatırım gerekiyordu (surround ses formatını destekleyen stüdyolara ve pahalı yatırımlara ihtiyaç vardı) hem de tüketimi çok zordu (insanların evlerine çok hoparlörlü ses sistemleri kurmalar gerekiyordu).

Şu anda durum çok farklı…

Bir müzisyen bir Apple MacBook veya benzeri bir makine ile ile uzamsal ses formatında müzik üretip bunu Apple Music’te yayınlayabildiğinde, bir dinleyici de bu müziği herhangi bir kulaklık ile uzamsal olarak deneyimleyebildiğinde işin rengi çok farklı bir hal almış oluyor.

Gelişmeleri heyecanla takip ediyor olacağım.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

© 2021 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.