Bu yıl sekizincisini düzenlediğim DAW anketinin sonuçları belli oldu! 11 Aralık 2023 ile 18 Ocak 2024 tarihleri arasında açık kalan 2023 DAW anketine 1014 kişi katıldı.

Bu yıl anketimizde değişiklikler vardı.

“İkinci olarak kullanmakta olduğunuz DAW” sorusunu çıkardım. 2023 anketi, ilk yıllarda olduğu gibi, sadece esas olarak kullandığımız DAW’lar üzerine odaklanıyor.

“Son bir yıl içinde kullanmakta olduğunuz DAW(lar) dışında başka bir DAW denediniz mi?” ve “Kullanmakta olduğunuz DAW’ı 2023 içinde değiştirmeyi düşünüyor musunuz?” sorularını anketten çıkardım. Geçtiğimiz yılların anket sonuçlarını incelerseniz göreceksiniz, sonuçlar her sene tekrar ediyor. Fazla yararı olmayan bu iki soruyu kaldırarak anketi kısaltmış oldum.

2023 anketinden üç soru eksildi ama yeni bir soru geldi!

Yeni soru Dolby Atmos ve uzamsal ses (spatial audio) ile ilgili.

Dolby Atmos ile uzamsal ses artık Pro Tools, Logic Pro, Studio One, Cubase ve Ableton Live gibi DAW’lara entegre edilmiş durumda. Kısa bir süre içinde daha birçok DAW, Dolby Atmos’u desteklemeye başlayacak. Bunu tahmin etmesi güç değil çünkü uzamsal ses yakın zamanda bir standart olma yolunda ilerliyor. Tabii bunda Apple’ın da etkisi büyük.

Eğer okumadıysanız “Apple Music ve Dolby Atmos Destekli Uzamsal Ses” ve “Dolby Atmos Stüdyomuzda Misafirlerimizi Ağırladık, Apple Music Üzerinden Uzamsal Sesi Deneyimledik” başlıklı yazılarımı okumanızı tavsiye ederim.

2023 anketinin sonuçlarını aşağıda detaylı bir şekilde sizlere aktaracağım. Ondan önce, eğer incelemek isterseniz geçmiş yılların anket sonuçlarına aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:

Şimdi gelelim 2023 anketinin sonuçlarına…

Soru 1: “Çalışma alanınız”

1014 katılımcıdan 520’si müzik prodüksiyonu ile profesyonel olarak ilgilendiğini (%51); 432’si müzik prodüksiyonu ile hobi olarak ilgilendiğini (%43), 78’i ise post-prodüksiyon (görüntülü medya için ses) alanında çalıştığını (%6) söylemiş.

Geçtiğimiz yıl katılımcıların %39’u profesyonel, %54’ü hobi olarak ilgilenen, %6’sı ise post-prodüksiyon alanında çalışan kullanıcılardan oluşuyordu.

Soru 2: “Ağırlıklı olarak kullandığınız bilgisayar işletim sistemi”

1014 katılımcıdan 563’ü işletim sistemi olarak Windows’u (yaklaşık %56), 448’i Mac OS X’i (%44), 3’ü ise Linux’u tercih ettiğini söylemiş.

Geçtiğimiz yıl Windows tercih edenlerin yüzdesi %67’ydi.

Soru 3: “Birinci tercih olarak kullanmakta olduğunuz DAW”

2023 DAW anketinin galibini açıklamadan önce hemen belirtmek isterim, DAW tercihleri profesyoneller, hobi olarak ilgilenenler ve post-prodüksiyon alanında çalışanlar arasında farklılıklar gösteriyor. Bunları aşağıda detaylı olarak inceleyeceğim.

Şimdi gelelim 2023 DAW anketinin galibine…

#1

2023 DAW anketinin bir numarası STUDIO ONE (Presonus). Studio One, oyların %22’sini alarak anketi tıpkı 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarında olduğu gibi birincilikle tamamladı. Studio One, 2022 yılında anketimizi ikinci olarak tamamlamıştı.

Studio One için oy verenlerin yaklaşık olarak yarısı profesyoneller, diğer yarısı da hobi olarak ilgilenenler. Studio One için oy kullananların büyük çoğunluğu Windows kullanıcıları (%81).

#2

İkinci sırada çok küçük bir fark ile birinciliği kaptıran LOGIC PRO (Apple) var. Bu yılın birincisi Studio One ile ikincisi Logic Pro arasındaki oy sayısı farkı sadece 16 oy.

Logic Pro’nun sadece Mac OS X işletim sisteminde bulunduğunu düşündüğümüzde bu bence çok büyük bir başarı.

Logic Pro için oy verenlerin %63’ünü profesyoneller, %34’ünü hobi olarak ilgilenenler, %3’ünü ise post-prodüksiyon alanında çalışanlar oluşturuyor.

#3

Üçüncü sırada FL Studio (Image Line) var. 2022 anketinin bir numarası FL Studio bu yıl üçüncülüğe geriledi.

#4

Dördüncü sırada LIVE (Ableton) yer alıyor. Live, istikrarlı bir şekilde anketleri genelde hep dördüncü ve beşinci sıralarda tamamlıyor, bu sene de bir değişiklik olmadı.

#5

Beşinci sırada CUBASE (Steinberg) var. Bu yıl sekizincisini yaptığım DAW anketinde en çok yer değiştiren Cubase oldu. Anketi iki defa birincilikle tamamlayıp sonra düşüşe geçti. 2020 yılında tekrar yükselip birinciliği sadece bir oy farkla Studio One’a kaptırdı. 2021’de ciddi bir düşüş ile beşinci sıraya geriledi. 2022 ve 2023 yıllarını da beşinci sırada tamamladı.

#6

Altıncı sırada PRO TOOLS (Avid) yer alıyor. Pro Tools son yıllarda anketi altıncı ve yedinci sıralarda tamamlıyor, bu sene de bir değişiklik olmamış.

#7

Yedinci sırada REAPER (Cockos) var. Reaper da tıpkı Live ve Pro Tools gibi istikrarlı bir şekilde sıralamadaki yerini hep koruyor.

Aşağıda 2023 DAW anketinin ilk yedi sırasını liste halinde görebilirsiniz. Köşeli parantez içindeki rakamlar o DAW’ın sırasıyla 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarındaki pozisyonlarını gösteriyor.

  1. Studio One (Presonus) [6 / 3 / 1 / 1 / 1 / 1 / 2]
  2. Logic Pro (Apple) [2 / 2 / 2 / 2 / 3 / 3 / 3]
  3. FL Studio (Image-Line) [5 / 4 / 4 / 3 / 4 / 2 / 1]
  4. Live (Ableton) [4 / 5 / 5 / 4 / 5 / 4 / 4]
  5. Cubase (Steinberg) [1 / 1 / 3 / 5 / 2 / 5 / 5]
  6. Pro Tools (Avid) [3 / 6 / 6 / 7 / 7 / 6 / 6]
  7. Reaper (Cockos) [7 / 7 / 7 / 6 / 6 / 7 / 7]

Profesyoneller ile Hobi Olarak İlgilenenleri Tercihleri Farklı

Müzik prodüksiyonu alanında profesyoneller ile hobi olarak ilgilenenlerinin cevaplarını ayırdığımızda tabloda bazı değişiklikler oluyor.

2023 DAW anketinde profesyonellerin tercihi LOGIC PRO oldu. İkinci sırada STUDIO ONE, üçüncü sırada ise FL STUDIO var.

Profesyonellerin listesinde dördüncü sırada CUBASE, beşinci sırada PRO TOOLS, altıncı sırada LIVE, yedinci sırada ise REAPER yer alıyor.

Profesyonellerin tercihleri ile oluşturulan listeyi ve DAW’ların oy yüzdelerini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz (%1’in altında kalan DAW’lar dahil edilmemiştir).

2023 DAW anketinde müzik prodüksiyonu ile hobi olarak ilgilenenlerin tercihi STUDIO ONE oldu. İkinci sırada FL STUDIO, üçüncü sırada ise LIVE var.

Hobi olarak ilgilenenlerin listesinde dördüncü sırada LOGIC PRO, beşinci sırada CUBASE, altıncı sırada REAPER, yedinci sırada ise GARAGEBAND yer alıyor.

Hobi olarak ilgilenenlerin tercihleri ile oluşturulan listeyi ve DAW’ların oy yüzdelerini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz (%1’in altında kalan DAW’lar dahil edilmemiştir).

İşletim sistemi olarak profesyonellerin %52’si Mac OS X, hobi olarak ilgilenenlerin %68’si ise Windows’u tercih etmiş.

Post Prodüksiyon (Görsel Medya İçin Ses)

Yukarıda da belirttiğim gibi, post prodüksiyon alanında faaliyet gösterenlerin neredeyse tamamı profesyonel olarak çalıştıkları için bu kategoride “profesyonel” ve “hobi” ayrımı yapmadım.

2023 anketinde post prodüksiyon üzerine çalışanların tercihi açık ara ile PRO TOOLS oldu (%60). Pro Tools özellikle ev kullanıcılarının artmasıyla müzik prodüksiyon alanında popülerliğini kaybetmeye devam etse de post prodüksiyon alanında liderliğini koruyor. İkinci sırada LOGIC PRO, üçüncü sırada ise STUDIO ONE var.

Post prodüksiyon üzerine çalışanların tercihleri ile oluşturulan tam listeyi ve DAW’ların aldıkları oy sayıları ile yüzdeleri aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Post-prodüksiyon kategorisinde tercih eilen işletim sistemi ağırlıklı olarak Mac OS X (yaklaşık %71).

Soru 4: “Bu DAW’ı kaç yıldan beri kullanıyorsunuz?”

Genel olarak DAW tercihinin bir alışkanlık olduğu ve alışkanlıkların kolay kolay değişmediği düşünülür. Bu sorunun sonucu tıpkı geçen sene olduğu gibi bu yılda bu genel düşüncenin tersinde bir noktada duruyor. 1014 katılımcıdan 338’si (%33) birinci tercih olarak kullandığı DAW’ı 1-3 yıldan beri, 297’si (%29) ise 4-6 yıldan beri kullandığını ifade etmiş. Bu sonuç bize alışkanlıkların değişebildiğini gösteriyor.

Soru 5: Dolby Atmos ile uzamsal ses artık Pro Tools, Logic Pro, Studio One, Cubase ve Ableton Live gibi DAW’lara entegre edilmiş durumda. Deneme ya da çalışma şansınız oldu mu?

Dolby Atmos, 2021’de Apple Music’in uzamsal sese geçmesi ve ardından hemen hemen bütün DAW’ların Atmos’u sistemlerine entegre etmesiyle birlike sadece pahalı stüdyolarda ses post-prodüksiyonu için kullanılan bir sistem olmaktan çıktı, yavaş yavaş popülerleşmeye başladı. Ben de bunun üzerine DAW anketi katılımcılarına Dolby Atmos’u deneyimleme ya da Atmos ile çalışma fırsatları olup olmadığını sordum.

Katılımcıların %7’si şu anda Dolby Atmos ile çalıştıklarını söylemiş.

Katılımcıların %26’sı Atmos’u deneyimlediklerini belirtmiş. Deneyimleyenler arasında %58’i (tüm katılımcılar içinde %15’i) Atmos’u iş akışlarına dahil etmeyi planladıklarını söylemiş.

Katılımcıların %54’ü Atmos sistemini henüz deneyimlememiş. Katılımcıların %13’ü ise Dolby Atmos veya uzamsal sesin ne olduğunu bilmediklerini belirtmiş.

Oy dağılımını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Post-prodüksiyon alanında durum çok farklı…

Post-prodüksiyon alanında Dolby Atmos ile çalışanlar %32’yi, Dolby Atmos’u deneyip iş akışına dahil etmeyi planlayanlar ise %39’u oluşturuyor.

Post-prodüksiyon alanında Dolby Atmos’u henüz deneyimlememiş olanlar %19, Dolby Atmos veya uzamsal sesin ne olduğunu bilmeyenler ise sadece %2’lik bir kesimi oluşturuyor.

Soru 6: “Mobil cihazlar üzerinde DAW kullanıyor musunuz?”

Katılımcıların %75’i mobil cihazlar üzerinde DAW kullanmadığını ifade etmiş. Geçtiğimiz yıllarda da sonuçlar %75-78’di. Önemli bir değişiklik olmamış.

Oy dağılımını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Özet Olarak…

2023’ün özetini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Benim Cevaplarım

2016 ve 2017 anketlerinden sonra benim cevaplarımı ve DAW seçimlerimi soranlar olmuştu. 2018 ve sonraki yıllarda açıklamıştım, bu sene de açıklayayım.

Çalışma alanım: Profesyonel olarak müzik prodüksiyonu + post prodüksiyon (görüntülü medya için ses) alanlarında çalışıyorum. Gelirimi bu alanlardaki projeler üzerinde çalışarak ve yine bu alanlar üzerine dersler vererek kazanıyorum.

Ağırlıklı olarak kullandığım bilgisayar işletim sistemim: Mac OS X. 1992’den bu yana Mac kullanıcısıyım. Bazı akustik ve ölçüm programları dışında bütün işlerim için Mac kullanıyorum

Birinci tercih olarak kullanmakta olduğum DAW: Pro Tools.

1995’ten bu yana kullandığım ve çok alıştığım için Pro Tools ile çalışırken kendimi evde hissediyorum. Diğer yandan Avid’in fiyat politikasını ve kullanıcılarına uzak durmasını hiç beğenmiyorum. Ancak hem profesyonel müzik ve ses post prodüksiyon piyasasında hâlâ standart olmasından hem de sinyal akışı ve taşıma konusunda kullanıcılarına sunduğu esneklik ve imkanlardan dolayı yakın zamanda Pro Tools’u bırakacağımı sanmıyorum. Eylül 2023 yılında Bilkent Üniversitesi’nde Atmos stüdyosunu kurduktan sonra “iyi ki Pro Tools kullanıyorum” dedim, demeye de devam ediyorum.

Bu DAW’ı kaç yıldan beri kullanıyorum? 1995’ten bu yana… 28 yılı devirmişim.

Dolby Atmos ile çalışıyorum. Yukarıda da belirttiğim gibi geçtiğimiz yılın Eylül ayında Bilkent Üniversitesi’ne 7.1.4 Dolby Atmos stüdyosu kurduk. Bununla ilgili bir de yazı yazmıştım: Dolby Atmos Stüdyomuzda Misafirlerimizi Ağırladık, Apple Music Üzerinden Uzamsal Sesi Deneyimledik

Mobil cihazlar üzerinde DAW kullanıyor muyum? Geçen sene bu soruyu “Evet, iPhone / iPad üzerinde kullanıyorum” olarak cevaplamıştım. 2022 içinde deneme amaçlı olarak kullanıyordum. Bu sene “Hayır” olarak cevapladım.

Teşekkürler!

Ankete katılan ve destek veren herkese çok teşekkür ediyorum. Bakalım 2024 neler getirecek, ne gibi değişiklikler olacak…

Ses kayıt, müzik teknolojileri ve müzik prodüksiyonu üzerine kaynak kitaplar.
Bilgi için tıklayınız.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: cottonbro | Pexels

© 2024 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.