Mesafe faktörü, İngilizcedeki terimi ile ‘distance factor’, cardioid veya super cardioid gibi yönlü bir mikrofonun, omnidirectional bir mikrofona kıyasla ses kaynağına ne kadar uzaklıkta yerleştirebileceğini gösteren bir katsayıdır.

Tanımını yapınca kulağa biraz karmaşık geliyor olabilir ama örneklerle açıklayınca mesafe faktörünün gayet basit bir kavram olduğunu göreceksiniz.

Örneklere geçmeden önce DPA tarafından hazırlanan, mikrofonlara göre mesafe faktörlerini gösteren bir görseli paylaşıyorum.

Örnek olarak, kalabalık bir mekanda bir seminer kaydetmek için konuşmacının önüne bir omnidirectional mikrofon yerleştirdiğimizi düşünelim. Kabul edilebilir bir kayıt kalitesi için konuşmacı ve mikrofon arasındaki mesafenin en fazla 50 cm olabileceğini tespit ettiğimizi varsayalım.

“Kabul edilebilir kayıt kalitesi” derken konuşmacının ses seviyesinin arkaplan seslerden en az 20 dB daha fazla olmasını kastediyorum.

Omnidirectional mikrofon için tespit ettiğimiz bu mesafe (50 cm), artık bizim referans mesafemiz.

Yukardaki tabloya baktığımızda cardioid için mesafe faktörünün 1.73 olduğunu görüyoruz. Bunun anlamı şu: Eğer omnidirectional mikrofonu 50 cm mesafeye yerleştirip kabul edilebilir bir kayıt kalitesi yakalayabiliyorsak, cardioid bir mikrofon kullanarak bu mesafeyi 86.5 santimetreye çıkartabiliriz. Cardioid yerine hyper cardioid bir mikrofon kullanırsak (hyper cardioid mikrofonun mesafe faktörü 2.00 olduğu için) mesafeyi 1 metreye kadar çıkartmak mümkün olabiliyor.

Burada dikkat etmemiz gereken önemli bir nokta var. Yönlü mikrofonların mesafe faktörlerinin daha yüksek olması onların gain veya seviye açısından omnidirectional mikrofonlara göre daha hassas olduğu anlamına gelmiyor. Cardioid gibi yönlü mikrofonlar sağdan, soldan, alttan ve üstten gelen seslere daha az duyarlı oldukları için çevre sesleri reddedip önlerindeki ses kaynağına odaklanabiliyorlar. Yönlü mikrofonların mesafe faktörleri bu sebepten dolayı daha yüksek oluyor.

Yazıyı bitirirken altın çizmek istediğim önemli bir nokta var: Yönlü mikrofonu ses kaynağından uzaklaştırdıkça, omnidirectional mikrofon ile aynı çıkış seviyesine ulaşmak için, sinyalin seviyesini yükseltmek gerektiğini unutmamak lazım.

İyi kayıtlar!

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

© 2024 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.