2019 DAW anketinin sonuçları belli oldu. Bu yıl dördüncüsünü düzenlediğim anket 11 Kasım 2019 ile 2 Ocak 2020 arasında açık kaldı. Katılım önceki yıllara göre daha fazla oldu. 2016’da 1112 kişi, 2017’de 1009 kişi, 2018’de ise 1186 kişi katılmıştı. Bu yıl katılan kişi sayısı 1524 oldu!
Eski anketlerin sonuçlarına şu linklerden ulaşabilirsiniz:
Evet! Şimdi gelelim sonuçlara…
Soru: “Müzik ve ses teknolojileri ile ilginiz”
1524 katılımcıdan 749’u müzik ve ses teknolojileri ile profesyonel olarak ilgilendiğini söylemiş, bu da toplamda %49’u oluşturuyor. 749 kişiden 445’i gelirinin bir kısmını, 304’ü ise gelirinin büyük bölümünü bu sektörden elde ettiğini ifade etmiş.
775 katılımcı müzik ve ses teknolojileri ile hobi olarak ilgilendiğini söylemiş, bu da toplamda %51’i oluşturuyor.
Geçtiğimiz yıl katılımcıların %52’si profesyonel, %48’i ise amatör kullanıcılardan oluşuyordu. Bu sene bu oran tam tersine dönmüş.
Bu arada, hemen belirtmekte fayda var, bu işten gelir elde etmese de evde çok kaliteli prodüksiyonlar yapanlar var. Para kazanmıyor olmak veya bu işi hobi olarak yapmak ortaya çıkan prodüksiyonların iyi olmayacağı anlamına kesinlikle gelmiyor.
Soru: “Ağırlıklı olarak kullandığınız bilgisayar işletim sistemi”
Ankete katılanlardan %63’ünün tercihi Windows oldu. Diğer yandan katılımcıların %36’sı ağırlıklı olarak Mac OS X kullandığını söylemiş. Geçen seneye göre Mac OS X’te küçük bir gerileme var ancak yine dengenin değişmemiş olduğunu söyleyebiliriz.
Soru: “DAW kullanımınız”
Artık birden fazla DAW kullanmak yavaş yavaş yadırganacak bir şey olmaktan çıkıyor. Anketin sonuçları da bunu gösteriyor.
Katılımcıların %55’i tek bir DAW, %45’i ise birden fazla DAW kullandığını söylemiş. Bu yüzdeler geçen seneki yüzdeler ile hemen hemen aynı. Bir önceki yıla göre artış olmasa da yine de bu sonuçlar, en azından yakın geçmişe göre, birden fazla DAW kullanmanın artık yavaş yavaş yadırganacak bir şey olmaktan çıktığını gösteriyor.
Soru: “Birinci tercih olarak kullanmakta olduğunuz DAW”
Evet, işte geldik 2019 DAW anketinin galibine…
2019 DAW anketinin bir numarası STUDIO ONE (Presonus)
2016 anketini 6. sırada, 2017 anketini ise 3. sırada tamamlayan Studio One, 2018 anketinde oyların %20’sini, 2019 anketinde ise oyların %23’ünü alarak üstü üste iki yıl birinci olmuş oldu!
İkinci sırada 210 oy ile oyların tamamının %17’sini alan Logic Pro (Apple) var! Logic Pro, 2016, 2017 ve 2018 anketlerinde de yine ikinci sıradaydı. Logic Pro, dört yıldan beri ikinciliği kimseye bırakmıyor!
Logic Pro ile ilgili dikkat çeken bir noktayı belirtmekte fayda var: Ankete katılan 1524 kişiden 556’si Mac OS X, 258’i de Logic Pro kullandığını söylemiş. Bildiğiniz gibi Logic Pro sadece Mac OS X altında çalışıyor. Burada yola çıkarak Logic Pro’nun Mac kullanıcılarının neredeyse yarısı tarafından birinci DAW olarak tercih edildiğini söyleyebiliriz.
Üçüncü sırada FL Studio’yu (Image-Line) görüyoruz. 2016’da beşinci, 2017 ve 2018’de ise dördüncü sırada olan FL Studio bu yıl oyların %15’ini alarak üçüncü sıraya yükseldi.
Live (Ableton), küçük bir yükselişle bu yıl anketi dördüncü sırada tamamladı.
Cubase (Steinberg) düşüşe devam ediyor. 2016 ve 2017 anketlerinde üst üste iki yıl birinci olan Cubase, 2018’de anketi üçüncü sırada tamamlamıştı. Cubase bu yıl beşinci sıraya geriledi.
Altıncı sırada Reaper (Cockos) var. Reaper, 2016, 2017 ve 2018 anketlerini yedinci sırada tamamlamıştı. Bu sene Reaper’ın büyük bir adım attığını söyleyebiliriz çünkü sadece bir basamak yükselmekle kalmadı, daha da ilginci, %11’lik oy ile Türkiye’de geçmiş yılların en popüler DAW’larından olan Cubase ile neredeyse aynı oy yüzdesini yakaladı. Reaper bana göre fiyat/performans açısından en cazip DAW’lardan birisi.
Yedinci sırada Pro Tools (Avid) var. Pro Tools, 2016’da üçüncü, 2017 ve 2018’de ise altıncı sıradaydı. Bu sonuçlar bence şaşırtıcı değil. Pro Tools daha çok profesyoneller tarafından tercih edilen bir DAW olduğu için kullanıcı sayısı kısıtlı. bir de Avid’in fiyat politikasını göz önüne aldığımızda yarı-profesyonel ve ev tipi kullanıcılar için cazip olmaktan çok uzak bir durumda. Önümüzdeki yıllarda Pro Tools’un müzik üzerine çalışan kullanıcılarının sayısıda daha da fazla azalma olabilir. Diğer yandan görüntü için ses (post-prodüksiyon) alanında hala rakipsiz olduğunu söyleyebiliriz. Görüntü için ses her zaman önemli bir sektördü, Netflix, Hulu, Amazon gibi servislerin orijinal içerik üretmeye başlaması ile daha da önemli bir hale geldi.
Aşağıda 2019 DAW anketinin ilk yedi sırasını liste halinde görebilirsiniz. Köşeli parantez içindeki rakamlar o DAW’ın sırasıyla 2016, 2017 ve 2018 yıllarındaki konumlarını gösteriyor.
- Studio One (Presonus) [6 / 3 / 1]
- Logic Pro (Apple) [2 / 2 / 2]
- FL Studio (Image-Line) [5 / 4 / 4]
- Live (Ableton) [4 / 5 / 5]
- Cubase (Steinberg) [1 / 1 / 3]
- Reaper (Cockos) [7 / 7 / 7]
- Pro Tools (Avid) [3 / 6 / 6]
Tam listeyi ve DAW’ların aldıkları oy sayıları ile yüzdeleri aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
Soru: “İkinci tercih olarak kullanmakta olduğunuz DAW”
İkinci tercih olarak başı çeken DAW’lar Logic Pro ve FL Studio oldu. Aldıkları oy sayısı eşit!
Logic Pro ile ilgili (yukarıda belirttiğime ek olarak) dikkat çeken bir nokta daha var. Ankete katılan 1524 kişiden 556’sı ağırlıklı olarak Mac OS X, yine bu 1524 kişiden 258’i de birinci tercih olarak Logic Pro kullandığını söylemişti. Logic Pro ikinci tercih olarak da 105 oy aldı. Bu da 556 Mac kullanıcısından 363’ünün bir şekilde Logic Pro kullandığını gösteriyor.
Diğer deyişle her 100 Mac kullanıcısından 65’i birinci ya da ikinci tercihi olarak Logic Pro kullanıyor. Bu, oldukça büyük bir yüzde!
Bu yüzde geçen sene de aynen bu şekildeydi. Aslında bu çok anlaşılabilir bir şey çünkü Mac ve Logic Pro birlikte çok stabil ve sağlıklı çalışıyor. Bir de Logic Pro, diğer birçok DAW’larda olduğunun aksine, güncellemeler ve yeni sürümler için ücret istemiyor.
İkinci tercih listesinin üçüncü sırasında Studio One, dördüncü sırasında Live ve beşinci sırasında ise Pro Tools var.
Tam listeyi ve DAW’ların aldıkları oy sayıları ile yüzdeleri aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
Soru: “Kullanmakta olduğunuz DAW’ı 2019 içinde değiştirmeyi düşünüyor musunuz?”
Tıpkı geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu sene de katılımcıların çoğu kullandıkları DAW’ı değiştirmeyi düşünmediklerini söylemiş. Kullandıkları DAW’dan memnun olduğu için değiştirmek istemeyenler oyların %82’sini, çalışma düzenini değiştirmekten çekindikleri için kullandığı DAW’ı değiştirmeyi düşünmeyenler ise oyların %10’unu oluşturuyor. Katılımcıların sadece %8’i kullandığı DAW’ı değiştirmeyi düşündüğünü ifade etmiş. Geçtiğimiz yıllarda da sonuçlar bunlara çok yakın çıkmıştı.
DAW kullanımı biraz da alışkanlıkla ilgili bir şey. Çoğu insan alıştığı, hızlıca iş bitirebildiği bir platformu bırakmak, değiştirmek istemiyor. Buna ek olarak, projeleri başka bir platforma taşımak, çalışma düzenini tamamen değiştirmek gerçekten zor bir iş. Özellikle profesyoneller, diğer bir deyişle sürekli iş yapan ve hızlı çalışmak zorunda olan insanlar için DAW değiştirmek bu sebeplerden dolayı çok zor. Diğer yandan Cubase örneğini de göz ardı etmemek gerekir. Zamanının belki de en popüler programı, 2016 ve 2017 anketlerinin şampiyonu, son iki yıldan beri anketimizde (hem oy sayısı hem de yüzde olarak) sürekli geriliyor. Demek ki birileri yıllardan beri kullanmakta olduğu DAW’ı değiştiriyor.
Benim Cevaplarım
2016 ve 2017 anketlerinden sonra benim cevaplarımı ve DAW seçimlerimi soranlar olmuştu. Geçtiğimiz yıl açıklamıştım, bu sene de açıklayayım.
Hemen belirteyim, aşağıda yazacağım markalar ve firmalar ile ticari veya başka herhangi bir bağım bulunmamaktadır.
Ağırlıklı olarak kullandığım bilgisayar işletim sistemi Mac OS X. 1992 yılından bu yana Apple kullanıcısıyım. Bazı akustik ve ölçüm programları dışında bütün işlerim için Mac kullanıyorum
DAW için birinci tercihim Pro Tools. 1995’ten bu yana kullandığım ve çok alıştığım için Pro Tools ile çalışırken kendimi evde hissediyorum. Diğer yandan, Avid’in fiyat politikasını ve kullanıcılarına uzak durmasını hiç beğenmiyorum. Ancak hem alışkanlıktan hem de profesyonel müzik ve ses post prodüksiyon piyasasında hâlâ standart olmasından dolayı yakın zamanda Pro Tools’u bırakacağımı sanmıyorum.
Pro Tools’un yanı sıra Logic Pro ve Reaper da kullanıyorum. Geçen sene yaptığım gibi bu yılın anketinde de, destek olmak amacıyla, ikinci seçenek olarak kullandığım DAW için Reaper’ı işaretledim. Bu arada, Studio One 3 lisansımı Black Friday indirimlerinde çok uygun fiyata 4’e yükseltmiştim. Bu yıl içinde Studio One’a da biraz daha fazla eğilmeyi planlıyorum.
Sonuç olarak, 2020 içinde, yukarıda açıkladığım sebeplerden dolayı, birinci seçenek olarak kullanmakta olduğum DAW’ı (Pro Tools’u) değiştirmeyi düşünmüyorum. Ayrıca yukarıdaki sebeplere ek olarak platform değiştirmenin gerçekten çok zor olduğunu düşünüyorum. Dolayısıyla 2020’de de Pro Tools, Reaper, Logic Pro ile devam edip, biraz da Studio One’ın üstüne gitmeyi planlıyorum.
Teşekkürler!
Ankete katılan, sosyal medyada paylaşan ve destek veren herkese çok teşekkür ediyorum. Bakalım, 2020’de neler olacak, neler değişecek…
Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.
Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.
Başlık fotoğrafı: Ufuk Önen
© 2020 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.
Kitaplar ile ilgili ayrıntılı bilgi almak için lütfen görsellerin veya başlıkların üzerine tıklayınız:
Ses Kayıt ve Müzik Teknolojileri (SKMT) – 11. basım (2019)
Miks Üzerine-2: Müzik Prodüksiyonlarında Miks Teknikleri ve Çeşitli Yaklaşımlar (MPMT) – (2019)
6 Pingbacks