M/S, 1934 yılında Alan Blumlein tarafından icat edilmiş ve patenti alınmış bir stereo mikrofonlama tekniğidir. M/S’in açılımı “orta” ve “yan” anlamına gelen “Mid” ve “Side”dır. Orijinal olarak bir ses kaynağı ve bu ses kaynağından çevreye yayılan sesleri de kaydetmek için kullanıldığından dolayı bu teknik eskiden bazen “Mid” ve “Surround” olarak da adlandırılıyordu.

Mikrofonlar

M/S mikrofonlama tekniğinde bir cardioid ve bir de bidirectional olmak üzere iki mikrofon kullanılır.

Cardioid mikrofon ses kaynağının tam orta noktasına bakacak şekilde yerleştirilir. Cardioid mikrofonun baktığı yönü saat 12 konumu olarak kabul edecek olursak, bidirectional mikrofon cardioid mikrofonun hemen altına veya üstüne, diyaframları saat 3 ve saat 9 konumlarına gelecek şekilde yerleştirilir.

Cardioid mikrofon M, mid (orta); bidirectional mikrofon S, side (yan) olarak kullanılır.

Üstteki mikrofon cardioid (Mid), alltaki ise bidirectional (Side). Fotoğrafı üzerine tıklayarak büyütebilirsiniz.

M/S Matrix

Bu iki mikrofondan gelen sinyaller MS matrix adı verilen bir devrede işlenerek sağ ve sol kanallara dağıtılır. Basitçe açıklayacak olursak, bu devre cardioid (mid) mikrofondan gelen sinyali ortaya (yani eşit seviyede hem sol hem de sağ kanala) gönderir; bidirectional (side) mikrofondan gelen sinyalin bir kopyasını çıkartıp birini sol tarafa, diğerini de sağ tarafa gönderir. Devre, sağ tarafa gönderdiği sinyalin fazını ters çevirir.

DAW İçinde Uygulama

Bu tekniği M/S matrix devresi olmadan DAW içinde kolaylıkla elde edebilirsiniz.

  1. Cardioid mikrofon ile kaydettiğiniz kanalın pan konumunu ortada bırakın – bunu “M” olarak adlandıralım.
  2. Bidirectional mikrofon ile kaydettiğiniz kanalın bir kopyasını çıkartın – bu kanalları da “S(L)” ve “S(R)” olarak adlandıralım.
  3. Bu kanallardan birini sola, diğerini de sağa pan’layın.
  4. Sağ tarafa pan’ladığınız S(R) adlı kanalın fazını ters çevirin.

İşlem tamam!

Tam Mono Uyumluluğu

M/S tekniği ile yapılan kayıtlar monoya dönüştürüldüğünde faz problemi çıkartmaz. Bunu basit bir matematik işlemi ile de görebiliriz.

Son Olarak…

M/S tekniği, en iyi sonuçları ses kaynağına 3–5 metre uzaklıkta ve akustiği iyi mekânlarda verir. Bu teknik ile 270° açı içerisinde kalan sesleri kaydedebilirsiniz. Daha sonra yan kanalların seviyelerini azaltarak veya çoğaltarak stereo alanı daraltıp genişletebilirsiniz.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Thomas Le | Unsplash

MS fotoğrafı: Roadside Guitars | Wikimedia Commons

© 2021 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.