Spotify, Apple Music, Tidal, YouTube… Günümüzde artık birçok streaming servisi var. Bu servisler farklı farklı referans seviyeleri kullanıyorlar. Belli bir standart oluşması adına bu seviyeler genelde LUFS skalası üzerinden ifade ediliyor. Şimdi ilk önce Spotify, Apple Music, Tidal ve YouTube’un referans seviyelerine bakalım, sonra bu seviyelerin ne anlama geldiği üzerine konuşalım.

 

Spotify, Apple Music, Tidal ve YouTube

Spotify referans seviyesi olarak -14 LUFS kullanıyor. Bu değer daha önce -12 LUFS’tı ancak Apple Music’ten sonra -14 LUFS’a çekildi.

Apple Music referans seviyesi olarak -16 LUFS kullanıyor. Streaming servisleri içinde en geniş dinamik alana sahip olan servis Apple Music.

Tidal referans seviyesi olarak Spotify gibi -14 LUFS kullanıyor.

YouTube referans olarak -14 LUFS kullanıyor.

 

Streaming Servisleri ve Mastering Seviyeleri

Streaming servislerinin bu seviyeleri belirlemiş olması, bizim mastering sırasında bu seviyeleri hedef almamız gerektiği anlamına gelmiyor. Farklı servislerin farklı seviyeleri referans aldığını düşünürsek zaten bu mümkün değil. “Müziğinizi iTunes, Apple Music, Spotify ve Benzeri Dijital Platformlara Nasıl Dağıtabilirsiniz?” başlıklı yazımda da belirttiğim gibi müziğinizi streaming servislerine bir aracı firma yoluyla koyabiliyorsunuz ve bu firmalar genellikle sadece tek bir master (her parça için sadece bir ses dosyası) kabul ediyor.

 

Farklı Algoritmalar

Buna ek olarak, her ne kadar seviyeler LUFS cinsinden ifade edilse de aslında bazı servisler LUFS skalasını kullanmıyor. Örnek olarak Tidal LUFS skalası üzerinden seviye ayarlaması yapıyor ancak diğer taraftan Spotify ReplayGain, Apple ise Sound Check algoritmasını kullanıyor. Seviyelerin LUFS cinsinden ifade edilmesinin sebebi, LUFS skalasının tüm dünyada, özellikle yayıncılık sektöründe, standart haline gelmiş olması. ReplayGain ve Sound Check gibi algoritmaların LUFS değerlerine çok yakın sonuçlar verdiğini belirtmekte de fayda var.

 

Dinamik Alan

Yukarıda da belirttiğim gibi, mastering sırasında bu seviyeleri hedef almamız, servislere göndereceğimiz ses dosyalarını bu seviyelere göre optimize etmemiz gerekmiyor. Diğer yandan bu seviyeleri göz ardı etmemek gerekiyor çünkü müziğin streaming servislerinde çalındığında nasıl duyulacağını bilmek oldukça önemli. Örnek olarak gönderdiğiniz ses dosyasının seviyesi Spotify tarafından 6 dB azaltılacaksa, bu sizin mastering sırasında 6 dB daha az dinamik alan sıkıştırması yapabileceğiniz anlamına gelebilir. Bu sebepten dolayı streaming servislerinin belirlediği bu seviyeleri ben, kayıtlarda dinamik alanın korunması adına, önümüze çıkmış iyi bir fırsat olarak görüyorum.

 

Her Servis veya Ortam için Farklı Mastering?

Yukarıda da belirttiğim gibi her streaming servisi için ayrı bir master hazırlanması mümkün değil. Ancak streaming servislerine gidecek ses dosyalarını alışılagelmiş “süper yüksek sesli” CD master’larından farklı olarak ele almak da fena bir fikir değil. Artık günümüzde bazı prodüksiyonlar için streaming, CD ve plak olmak üzere üç farklı master hazırlanıyor.

Spotify, Apple Music ve diğerleri için verilen LUFS seviyeleri ‘long-term’ / ‘integrated’ değerleri. Servisler kendilerine gelen parçaların seviyelerini belirlemiş oldukları bu değerlere göre tekrar ayarlıyorlar. Mastering mühendisleri ise çoğu zaman parçanın ‘integrated’ seviyesinin bu değerlerden fazla uzak olmadan ‘short-term’ değerinin -9 LUFS’ı, true peak değerinin ise -1 dB’yi geçmemesine özen gösteriyorlar.

 

Birkaç Tavsiye

Mastering yapmıyor olsanız bile LUFS ve true peak hakkında bilgi sahibi olmak, kaydını ya da miksini yaptığınız parçaların LUFS skalasında farklı referans seviyelerinde nasıl duyulacağı hakkında fikir sahibi olmak oldukça önemli. LUFS, true peak ve loudness range ile ilgili olarak “LKFS / LUFS Nedir ve Neden Önemlidir?“, “True Peak Nedir ve Neden Önemlidir?” ve “Loudness Range (LRA)” başlıklı yazılarımı okuyabilirsiniz.

Bence herkesin sisteminde LKFS/LUFS skalasında ölçüm yapan bir plug-in bulunmalı. Daha önceki blog yazılarımda Youlean Loudness Meter 2 ve TBProAudio mvMeter 2’nin linklerini paylaşmıştım. Göz atmak isterseniz: Ücretsiz Plug-in’ler (12) ve Ücretsiz Plug-in’ler (15).

Son olarak, streaming servislerine göndereceğiniz parçaların seviye olarak nasıl etkileneceğini görmek için Loudness Penalty sitesinden ses dosyalarınızı test edebilirsiniz. Dosyayı siteye yüklemek gerekmiyor, dolayısıyla güvenlik açısından endişe etmenizi gerektirecek bir durum yok.

 

 

İlgili yazılar:

LKFS / LUFS Nedir ve Neden Önemlidir?

 

True Peak Nedir ve Neden Önemlidir?

 

Loudness Range (LRA)

 

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: TheAngryTeddy | Pixabay

© 2019 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.