EQ Kullanımı: Birkaç Tavsiye (3. Bölüm)

Geçtiğimiz yıl yayımladığım “EQ Kullanımı: Birkaç Tavsiye” başlıklı yazı bayağı bir ilgi gördü. Ardından EQ ile ilgili çeşitli sorular geldi. Ben de o soruları da göz önüne alarak bu başlığı bir yazı dizisine çevirme kararı aldım. Üçüncü bölüm ile devam ediyorum. Birinci ve ikinci bölümlere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:

EQ İçin Genel Bir Strateji Geliştirmek

Her ne kadar EQ ayarları enstrümanlar için ayrı ayrı yapılıyor olsa da parçanın yapısını ve düzenlemesini göz önünde bulundurarak genel bir strateji geliştirmek isabetli bir karar olur.

Örnek olarak çok enstrümanlı ve kalabalık bir düzenlemeye sahip bir parçanın miksi üzerinde çalıştığımızı varsayalım. Böyle bir mikste enstrümanların çok fazla hacimli olmaması gerekir, aksi taktirde enstrümanlar/kanallar yer kapmak için adeta birbirleriyle yarışa girerler.

Diğer yandan, davul, bas gitar, birkaç gitar ve birkaç vokal kanalından oluşan bir rock parçasını miksliyorsanız bu durumda enstrümanların parçayı doldurabilmeleri için oldukça büyük duyulmaları gerekir.

Bu sebeplerden dolayı mikse ve enstrümanlara EQ ayarı yapmaya başlamadan önce genel bir strateji geliştirmek, yukarıda da belirttiğim gibi isabetli bir karar olacaktır.

Küçük ve Büyük Hacim İçin EQ Ayarı

Eğer enstrümanların hacimlerini küçültmek isterseniz alt frekanslarını kesebilir (cut) ya da azaltabilirsiniz (attenuate). İhtiyaca ve amaca göre bunu bazı durumlarda low-cut filtre, bazı durumlarda ise shelf-EQ (ya da shelving EQ) ile yapabilirsiniz.

Büyük hacim elde etmek için ise şu yöntemi kullanabilirsiniz:

Sweeping tekniğini kullanarak bir parametrik EQ ile alt frekansları tarayın (sweeping tekniği üzerine hazırladığım video için buraya tıklayınız).
Hacim veya dolgunluk verdiğini düşündüğünüz frekansı bulunca o frekansın seviyesini makul bir şekilde ayarlayın. Alt frekanslarda fazla yükseltme yapılınca sesin çamurlu hale gelebileceğini unutmayın ve buna mutlaka dikkat edin.
Bu yazı dizisinin ikinci bölümünde de bahsettiğim gibi seçtiğiniz frekansın bir alt ve bir üst oktavlarını kontrol edin ve bunlardan birini yükseltin. Örnek olarak, 60 Hz’i yükselttiyseniz 120 Hz’i de yükseltmeyi deneyin. 100 Hz’i yükselttiyseniz, 50 Hz’i de yükseltmeyi deneyin.

Olmayan Frekanslar

Aslında söylemeye çok gerek yok ama ben yine de yazayım… Olmayan frekansları yükseltmeye çalışmak işe yaramayacaktır. Örnek olarak eğer enstrümanın sesinde alt frekanslar yoksa veya çok az seviyedeyse, EQ ile basları ne kadar açmaya çalışırsanız çalışın sonuç almak (veya sağlıklı bir sonuç almak) mümkün olmayacaktır.

250 Hz

250 Hz ve civarı özel bir frekans aralığıdır. Bazı enstrümanların gövdesi bu civarda bulunur. Bu enstrümanların gövdelerini öne çıkartmak için bu frekansı açtığınızda miks içinde enstrümanlar üst üste geldiğinde yığılma olabilir. Bu yığılma miksi “bulanık” bir hale getirebilir. Diğer yandan bu frekansı kestiğinizde ya da azalttığınızda, gövdesi bu civarda bulunan enstrümanların cılız bir hale gelmesine sebep olabilirsiniz. Bu sebeplerden dolayı 250 Hz ve civarına özellikle dikkat etmek gerekir.

Göz Referansı

EQ ile çalışırken bir spektrum analizör kullanmak size kulak referansının yanı sıra bir de göz referansı sağlayacaktır. Artık bazı EQ plug-in’lerin üzerinde spektrum analizörler bulunuyor. Eğer sizin kullandığınız EQ plug-in’lerinde spektrum analizör yoksa Blue Cat’s FreqAnalyst gibi bir plug-in kullanabilirsiniz (ücretsiz indirmek için buraya tıklayınız).

Orta Frekans Dengesi

EQ ile çalışırken birçok kişi daha çok alt ve üst frekanslara, diğer bir deyişle baslara ve tizlere dikkat ediyor. Ben her zaman bir mikste orta frekans dengesinin çok önemli olduğunu savunmuşumdur. Orta frekans dengesi kötü olan bir miks, basları ve tizleri iyi olsa da “sağlam” ve bir bütün halinde duramıyor.

EQ ile çalışırken yukarıda belirttiğim gibi genel bir strateji geliştirmenin ve bu strateji içinde orta frekans dengesini de işin içine katmanın çok önemli olduğunu düşünüyorum.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Rudy and Peter Skitterians | Pixabay