Attack süresi, kompresör üzerindeki en kritik parametreleriden biridir. Sinyal seviyesi threshold seviyesini geçtiğinde kompresörün devreye girip hangi sürede sinyali üzerindeki ayarlara göre tam olarak sıkıştıracağını belirler. Milisaniye (ms, msec) cinsinden ifade edilir.
Attack süresinin en kritik parametrelerden biri olmasının sebebleri, bir yandan kompresörün nasıl bir hızda tepki vereceğini belirlemesi, bir yandan da sesin karakteristiği üzerinde değişiklik yapma gücüne sahip olmasıdır. Örnek olarak vurmalı enstrümanlarda çok hızlı (çok kısa) attack süreleri transient’ları ezip enstrümanın dinamiklerini öldürebilir.
Attack parametresinin ses üzerinde yarattığı etkiyi görmek için bir sinüs dalgası kullanabiliriz.
Aşağıda 100 milisaniye uzunluğunda -6 dBFS seviyesinde 1 kHz sinüs dalgası görüyorsunuz.
Şimdi bu sinüs dalgasına kompresör ile sıkıştırma uygulayalım. Threshold seviyesini -30 dB, oranı 8:1 ve attack süresini de 50 ms olarak ayarlayalım.
Yukarıdaki ekran görüntüsünde de görüldüğü gibi kompresör devreye giriyor ve 50 ms içinde tam sıkıştırma elde ediliyor.
Şimdi attack süresini 20 ms olacak şekilde ayarlayalım.
Attack süresini biraz daha kısaltalım ve 5 ms olarak ayarlayalım.
Ekran görüntülerinden de kolaylıkla anlaşıldığı gibi attack süresi kısaldıkça kompresörün tam olarak sıkıştırma noktasına ulaşma süresi de kısalıyor.
Attack süresini 0.1 ms olarak ayarladığımızda aşağıda görebileceğimiz gibi karşımıza başı ve sonu seviye olarak aynı olan bir ses dalgası çıkıyor.
Lookahead özelliği olmayan kompresörlerde bunu elde etmek neredeyse imkânsız gibi bir şey. Bu özellik ile ilgili olarak “Kompresör / Limiter Lookahead Özelliği” ve “Peki Ya Kullanmak İstediğimiz Kompresör Üzerinde Lookahead Özelliği Yoksa?” başlıklı iki yazı yazmıştım.
Attack parametresi ile ilgili olarak dikkat edilmesi gereken nokta, çok kısa attack sürelerinin bozulmaya (distortion) yol açıyor olması. 1 ms insan kulağı tarafından algılanamadığı için 0.1 ms ve 1 ms arasında genel volüm algılanması açısından fark yoktur. 1 milisaniyelik attack süresinde sinyalin bozulma riski daha az olduğundan, mümkün olduğunca bu sürenin altına inmemekte fayda vardır.
Diğer yandan, 1 ms attack süresi uyguladığınızda geçmesine izin verdiğiniz transient çok yüksek seviyedeyse, sinyalde bozulmaya yol açacaksa, bu durumda buna müdahale edilmesi gerekir. Tabii unutmamak gerekir ki bu tür müdahaleler kompresörden çok limiter ile yapılmaktadır.
İlgili yazılar:
- Kompresör / Limiter Lookahead Özelliği
- Peki Ya Kullanmak İstediğimiz Kompresör Üzerinde Lookahead Özelliği Yoksa?
Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.
Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.
Başlık fotoğrafı: Wikimedia Commons
© 2019 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.
1 Pingback