Dither Ne Zaman Kullanılır?

“POW-r Dither Algoritmaları” başlıklı yazımı okuyanlardan mesaj atıp soranlar oldu: “Dither ne zaman kullanılır?” “Export alırken ya da bounce ederken mutlaka dither kullanmalı mıyız?” Bu sorular üzerine ben bu yazıyı yazmaya karar verdim.

Mutlaka Dither Kullanmalı mıyız?

Bu sorunun cevabı çok basit ve net: Hayır! Her zaman dither kullanmamalısınız!

Diyeceksiniz ki, “eskiden beri duyuyoruz, dither çok önemliymiş”.

Doğru. Dither çok önemli. Dither, 24 ya da daha yüksek bit derinliğine sahip bir ses dosyasını 16-bit’e düşürürken gerçekten çok önemli.

Eskiden bitmiş işler CD’ye basıldığı ve CD formatı da 16-bit olduğu için 24-bit çalıştığımız parçaları dither kullanarak 16-bit’e düşürürdük. Artık CD devri neredeyse kapandı. Spotify ve Apple Music gibi streaming servislerine dosya gönderirken 24-bit gönderiyoruz. Dolayısıyla, dither kullanımı eskiye göre çok azaldı.

Uzun lafın kısası: Eğer 24-bit ya da 32-bit bir dosyayı 16 bit’e düşürmüyorsanız dither kullanmanıza gerek yok. Kullanırsanız sinyale gerekiz yere müdahale etmiş olursunuz.

Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

Dither ile ilgili olarak bir yapılması ve yapılmaması gerekenler listesi hazırladım.

24-bit bir ses dosyasını 16-bit’e düşürüyorsanız ya da 24-bit çalıştığınız bir parçanın miksini 16-bit olarak export ediyorsanız, dither kullanın.

DAW içinde 32-bit veya 64-bit floating point çalışıyorsanız ve 24-bit export alacaksanız dither kullanmayın.

32-bit fixed point bir ses dosyasını 24-bit veya 16-bit’e düşürüyorsanız, dither kullanın.

Dither işlemini son aşama olarak yapın. Export alırken DAW’ın export penceresi aracılığı ile dither uyguluyorsanız sistem bunu zaten kendisi ayarlar ancak plug-in kullanıyorsanız dither plug-in’i sinyal zincirindeki son halka (en son insert edilmiş plug-in) olmalı.

Bir ses dosyasına sadece bir defa dither uygulayın. Ancak eğer bit derinliğini kademeli olarak düşürmeniz gerekirse (örnek olarak, ilk önce 32-bit’ten 24-bit’e, sonra da 24-bit’ten 16-bit’e), bu durumda her aşamada dither kullanın.

Son Olarak…

Son olarak, eğer 24-bit çalıştıysanız ve yaptığınız miks ilk önce mastering’e gidecek, sonra da CD’ye basılacaksa, miksi yazarken dither kullanmayın. Miksin çıktısını 24-bit olarak alın. Mastering mühendisi sizin ona gönderdiğiniz 24-bit miks dosyası üzerinde gerekli işlemleri yapacak ve biri 24-bit, diğeri de dithering uygulanmış 16-bit olmak üzere size iki ayrı master dosya teslim edecektir.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook, Instagram ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: Pawel Czerwinski on Unsplash