Birinci bölüm için tıklayınız – İkinci bölüm için tıklayınız

Üçüncü bölüm için tıklayınız – Dördüncü bölüm için tıklayınız

Beşinci bölüm için tıklayınız

“Müzik Endüstrisine Bakış” adlı yazı dizimin bu bölümünde IFPI (International Federation of the Phonographic Industry) 2018 Global Müzik Raporu’ndaki 2017 yılı verilerini inceleyip, 2014, 2015 ve 2016 yıllarının verileri ile karşılaştıracağım.

Global Gelirler

Yazı dizimin daha önceki bölümlerinde de bahsettiğim gibi, 1999 yılından beri sürekli düşüşte olan global müzik gelirleri yıllar sonra ilk defa, 2015 yılında, çok az da olsa bir artış sergilemişti. 2016 ve 2017 yıllarında bu artış devam etti ve geçtiğimiz yıl global müzik gelirleri 17.3 milyar dolara ulaştı.

Gelirlerdeki bu artış elbette çok olumlu bir gelişme ancak 2017 yılındaki gelirler toplamının 1999 yılındaki gelirler toplamının hala %68.4’ü olduğunu unutmamakta fayda var. Özet olarak müzik endüstrisi eski zenginliğine henüz daha yaklaşamadı.

Aşağıdaki grafikte müzik endüstrisinin 1999-2017 yılları arasındaki global gelirlerini bulabilirsiniz.

1999-2017 Müzik Endüstrisi Global Gelirler

Daha önceki bölümlerde yazmıştım ama buraya da ekleyeyim… Global gelirler dört kalemden oluşuyor: ‘Physical’, ‘digital’, ‘performance rights’ ve ‘synchronization’.

  • ‘Physical’, plak ve CD satışlarından elde edilen gelirleri;
  • ‘digital’, download ve streaming gelirlerini;
  • ‘performance rights’, müziklerin radyo, televizyon ve benzeri kanallarda yayınlanması (umuma iletim) veya bar, otel gibi halka açık yerlerde çalınması yoluyla elde edilen gelirleri;
  • ‘synchronization’ ise müziklerin reklam, televizyon programı, film ve benzeri ticari işlerde kullanılması yoluyla elde edilen gelirleri kapsıyor.

Gelirlerin Dağılımı

IFPI’nin (2017 yılının verilerini kapsayan) 2018 Global Müzik Raporu’nda gelirlerin dağılımı şu şekilde:

  • ‘Physical’ (CD ve plak) %30
  • ‘Digital’ (download + streaming) %54
  • ‘Performance rights’ (umuma iletim + halka açık mekanlarda çalınma) %14
  • ‘Synchronization’ (film, TV, reklam senkronizasyon) %2

Plak ve CD satışlarının düşüşü devam ediyor. Bu, zaten beklenilen bir durum, o yüzden şaşırtıcı değil. Diğer yandan fiziksel satışların tüm gelirlerin hala %30’unu oluşturduğunu unutmamak gerekir. Bu azımsanacak bir yüzde değil.

Plak satışları artmaya devam etse de artık hemen hemen tepe noktasına ulaştığı tahmin ediliyor. Bundan sonraki yıllarda fazla bir artış olması beklenmiyor. Zaten her ne kadar ortada çok fazla plak satılıyormuş gibi bir algı olsa da, aslında plak satışları global gelirlerin sadece %3.7’sini oluşturuyor.

Diğer dikkat edilmesi gereken bir konu da bu yüzdelerin global dağılımı temsil ettiği. Yüzdeler ülkeden ülkeye değişkenlik gösteriyor. Örnek olarak fiziksel formatlar global olarak tüm gelirlerin %30’unu oluştururken bu oran Almanya’da %43, Japonya’da %72! Evet, Japonlar hala fiziksel formatı, özellikle de CD’yi tercih ediyorlar.

‘Performance right’ ve ‘synchronization’ gelirlerinin toplamı, tüm gelirlerin %16’sını oluşturuyor.

Geçmiş Yıllarla Karşılaştırma

Fiziksel ve dijital gelirler ilk defa 2014 yılında eşitlenmişti. Bu sebepten dolayı 2014 önemli bir yıldır. 2015 yılında dijital gelirler az farklı fiziksel gelirlerin önüne geçmişti. 2016 ve 2017 yıllarında dijital gelirlerin artışı devam etti.

2016 yılı içinde toplam gelirin %50’sini oluşturan dijital gelirler, 2017 yılında %8’lik bir artışla %54’e çıktı.

Dijital gelirlerin kendi içindeki dağılımına baktığımızda streaming gelirlerinin keskin bir artışla tüm dijital gelirlerin %70’ini oluşturduğunu görüyoruz. Bunun yanı sıra streaming gelirleri global gelirlerin %38’ini oluşturuyor ki bu oran tek başına toplam fiziksel gelirlerin oranından yüksek.

Son dört yıl içinde ‘performance right’ ve ‘synchronization’ gelirlerinde bir değişiklik görülmüyor. 2014, 2015 ve 2016 yıllarında olduğu gibi 2017 yılında da bu gelirler aynı oranda devam ediyor.

Streaming Servisleri ve Ücretli Kullanıcılar

Spotify ve diğer streaming servislerini ücretli kullananların sayısı 2014 yılında 4 milyon, 2015 yılında ise 68 milyondu. 2016 yılında bu sayı 97 milyona (aile aboneliklerini dikkate aldığımızda 112 milyona) çıktı. 2017 yılında ücretli kullanıcılarda büyük bir artış oldu ve sayı 176 milyona çıktı!

En Büyük Pazarlar

2017 yılı gelirleri ülkelere bölündüğü zaman aşağıdaki gibi bir tablo ile karşılaşıyoruz.

1- Amerika Birleşik Devletleri
2- Japonya
3- Almanya
4- İngiltere
5- Fransa
6- Güney Kore
7- Kanada
8- Avustralya
9- Brezilya
10- Çin

Değerlendirme

Görünen o ki müzik endüstrisi streaming sayesinde bir hareket kazandı. Streaming servisleri ile müzik dinlemek, CD, plak ve download seçeneklerine göre çok daha kolay. İnsanlar her zaman (her zaman olmasa bile çoğu zaman) tercihlerini kolay olandan yana kullanıyorlar. Ücretli kullanıcı sayılarının artışına baktığımızda insanların bu kolaylık için para ödemeye razı olduklarını görüyoruz.

Tabii unutmamak gerekir ki YouTube hala en büyük streaming platformu ve bedava! Bu belki dinleyiciler için iyi bir şey olabilir ama sanatçılar, besteciler, firmalar ve genel olarak müzik endüstrisinde çalışan profesyoneller için (en azından telif ödemeleri açısından) çok da iyi bir şey değil.

IFPI’nin 2018 raporunda okuduğuma göre 2017 yılında Spotify’ın kullanıcı başına yapımcı firmalara ödediği miktar 20 dolar, YouTube’un ödediği miktar ise sadece 1 dolarmış!

Tabii her madalyonun iki yüzü var… Telif olarak gelir kaybı gibi gözükse de diğer yandan YouTube çok ciddi bir pazarlama platformu.

2018 yılı içinde streaming servislerinin daha da yaygınlaşmasını, fiziksel formatlardan elde edilen gelirlerin azalmasını ve YouTube üzerinde yapılan tartışmaların devam edeceğini tahmin etmek pek zor değil.

> Yedinci bölüm için tıklayınız

Kaynaklar: IFPI 2015, 2016, 2017, 2018 Global Music Report.

Teknik terimler için müzik teknolojisi, müzik prodüksiyonu ve ses kayıt terimleri sözlüğüne göz atabilirsiniz.

Benzer paylaşımlar için beni Facebook ve Twitter‘da takip edebilir, haberler için mesaj listeme üye olabilirsiniz. Teşekkürler.

Başlık fotoğrafı: theglassdesk | Pixabay

© 2018 Ufuk Önen. Her hakkı saklıdır. İzinsiz kullanılamaz.